Færeyjar

Réttur til þungunarrofs ekki virtur

Alþjóða­dagur öruggs þung­un­ar­rofs er ár hvert 28. sept­ember. Á þeim degi er sjálfræði yfir eigin líkama fagnað og vakin athygli á því að réttur til þung­un­ar­rofs er víða takmark­aður.

Færeyjar eru eina þjóðin á Norð­ur­lönd­unum þar sem konur geta ekki tekið sjálf­stæða ákvörðun um þung­un­arrof. Færeysk þung­un­ar­rofslög eru með þeim ströngustu í Evrópu. Við krefj­umst þess að færeyskar stúlkur, konur og ólétt fólk fái að njóta rétt­arins til þung­un­ar­rofs.

Færeysk lög um þung­un­arrof eru frá árinu 1956 og veita aðeins heimild til þung­un­ar­rofs vegna nauðg­unar, sifja­spells, vangetu til að sjá um barn eða ef líf og heilsa fósturs eða barns­haf­andi mann­eskju er í hættu. Það er refsi­vert samkvæmt lögum að fram­kvæma þung­un­arrof ef þessi skil­yrði eru ekki uppfyllt. Einnig er refsi­vert ef stúlka, kona eða ólétt mann­eskja fram­kvæmir þung­un­ar­rofið sjálf. Læknir þarf að meta hvort að viðkom­andi uppfylli skil­yrði fyrir þung­un­arrof og senda beiðni til kven­lækn­inga­deildar í höfuð­borg­inni Þórs­höfn sem þarf einnig að veita samþykki.

Anna í Færeyjum var um þrítugt þegar hún varð ólétt. Hún taldi sig ekki færa um að ala upp barn vegna persónu­legra aðstæðna. Anna óskaði eftir þung­un­ar­rofi en uppfyllti ekki skil­yrði um þung­un­arrof samkvæmt færeyskum lögum.

„Samkvæmt áliti læknis uppfyllti beiðni mín ekki skil­yrði laganna. Ég bað lækninn um senda beiðnina aftur en hann vildi ekki gera það. Ég þurfti því að leita til einka­rek­inna spítala í Danmörku án stuðn­ings frá dönskum sjúkra­trygg­ingum.“

Saga Önnu endur­speglar reynslu margra. Ekki er vitað um nákvæmar tölur um fjölda en ár hvert sækja færeyskar konur sér þjón­ustu erlendis til að geta farið í þung­un­arrof. Þetta er kostn­að­ar­samt og streitu­vald­andi ferli.

„Ég fann nánast fyrir sömu sorg eins og að missa nákominn ástvin og það er óskilj­an­legt hvers vegna heim­urinn stendur ekki í stað. Það var ekki vegna þung­un­ar­rofsins, heldur vegna þess að læknir og færeysku lögin tóku ákvörðun um líkama minn og framtíð. Sorg­legast var að finna fyrir svo mikillli skömm út af þessu. Ég hélt ég væri upplýstari en svo að mér þyrfti að líða þannig. Það var ferlið hjá færeyska heil­brigðis­kerfinu sem gerði lítið úr mér og lét mig finna fyrir skömm.“

Amnesty Internati­onal gengur út frá því að allar mann­eskjur hafi sjálfræði yfir eigin líkama og frjó­semi, líka konur og mann­eskjur sem geta orðið barns­haf­andi. Með undir­skrift þinni þrýst­irðu á færeysk yfir­völd að virða réttinn til öruggs þung­un­ar­rofs.

Krefj­umst þess að félags­mála­ráð­herra Færeyja, Sólvit E. Nolsø, sem hefur vald til að breyta þung­un­ar­rofsslögum, uppfæri lögin svo færeyskar stúlkur, konur og ólétt fólk fái að njóta rétt­arins til þung­un­ar­rofs. 

Þau þurfa þína hjálp!

Þín undirskrift getur bjargað mannslífi

Esvatíní

Esvatíní: Leysa þarf fyrrum þingmenn úr haldi

Bacede Mabuza og Mthandeni Dube, fyrrum þingmenn og baráttumenn fyrir lýðræði, eru samviskufangar í Esvatíní. Þeir voru handteknir 25. júlí 2021 fyrir að tjá sig um kúgun ríkisvaldsins og kalla eftir úrbótum á stjórnarskránni. Þeir hlutu 85 ára og 58 ára dóm á grundvelli kúgandi laga gegn hryðjuverkum og uppreisnaráróðri.

Georgía

Leikari í fangelsi í kjölfar ósanngjarnra réttarhalda

Andro Chichinadze, 29 ára leikari frá Georgíu, var dæmdur í tveggja ára fangelsi 3. september 2025 eftir þátttöku í mótmælum í Tbilisi. Hann er vel þekktur í Georgíu og hefur hann gagnrýnt stjórnvöld opinberlega og verið virkur þátttakandi í mótmælum frá nóvember til desember 2024.

Bretland

Bretland: Fella þarf niður ákærur á hendur friðsömum mótmælendum 

Friðsamir mótmælendur voru handteknir á Bretlandi fyrir að mótmæla banni við Palestine Action-aðgerðahópnum sem tók gildi 5. júlí 2025. Í ágúst voru rúmlega 700 mótmælendur handteknir í London og víðar um Bretland. Til viðbótar voru 857 mótmælendur handteknir í London á einum degi, þann 6. september.

Ísrael

Leysa þarf palestínskan lækni úr haldi

Palestínski læknirinn Hussam Abu Safiya er framkvæmdastjóri Kamal Adwan-spítalans og hefur tjáð sig um hrun heilbrigðiskerfisins á Gaza. Hann var handtekinn að geðþótta af ísraelskum yfirvöldum 27. desember 2024 og hefur verið í haldi síðan þá.

Fílabeinsströndin

Upplýsingafulltrúi stéttarfélags fær tveggja ára fangelsisdóm

Hettuklæddir menn handtóku Ghislain Duggary Assy, upplýsingafulltrúa stéttarfélags kennara, í kjölfar þess að bandalag stéttarfélaga kennara blés til verkfalls á Fílabeinsströndinni. Ghislain fékk tveggja ára fangelsisdóm. Skrifaðu undir ákall um að Ghislain Duggary Assy verði leystur úr haldi, tafarlaust og án skilyrða.

Rússland

Stríðsglæpum gegn Úkraínubúum í haldi verður að linna

Í Rússlandi eru þúsundir úkraínskra hermanna og óbreyttra borgara í haldi. Fjölskyldur stríðsfanganna fá engar upplýsingar og ná ekki sambandi við fjölskyldumeðlimi sem eru í haldi. Þær leita örvæntingafull upplýsinga um ástvini sína og fjölskyldumeðlimi. Margir fangar njóta ekki grundvallarréttinda svo sem að eiga í samskiptum við ástvini og fjölskyldur og verða fyrir ómannúðlegri meðferð eins og pyndingum, kynferðisofbeldi og er synjað um heilbrigðisþjónustu á sama tíma og heilsu þeirra hrakar. Þessi meðferð fanga telst til stríðsglæpa og glæpa gegn mannúð. Skrifaðu undir ákall um að rússnesk yfirvöld bindi enda á þessa stríðsglæpi og glæpi gegn mannúð.

Haítí

Vernd fyrir börn gegn glæpagengjum á Haítí

Síaukið ofbeldi glæpagengja á Haítí bitnar verst á haítískum börnum. Þau eru svipt öruggu rými til að leika sér og læra og eru neydd til að alast upp í umhverfi þar sem ótti og óvissa ráða ríkjum. Vegna áskorana hjá haítískum yfirvöldum og aðgerðaleysis alþjóðasamfélagsins hefur neyðin aukist og skapað vítahring ofbeldis og vanrækslu. Skrifaðu undir ákall til haítískra yfirvalda og krefstu verndar fyrir börn á Haítí.

Alþjóðlegt

TikTok þarf að gæta öryggis barna og ungs fólks

Ungir notendur lýsa TikTok sem skaðlegum og ávanabindandi miðli þar sem þeir eiga á hættu að verða háð miðlinum út af tillögum sem sérstaklega eru sniðnar að þeim. Börn og ungt fólk sem horfa á myndefni sem tengist geðheilsu á TikTok eru líklegri til að fá tillögur um að horfa á sífellt fleiri myndbönd sem fjalla um, fegra og jafnvel hvetja til þunglyndislegra hugsana, sjálfskaða og sjálfsvígs. Skrifaðu undir og krefstu þess að að TikTok banni á heimsvísu sérsniðnar auglýsingar sem beint er að ungum notendum, og sjái til þess að það sé val að hafa sérsníðaðar tillögur að myndefni á efnisveitunni í stað þess að það sé sjálfgefið.