Ísrael fremur hópmorð (e. genocide) á Palestínu­búum á Gaza. Við krefj­umst þess að alþing­is­menn á Íslandi geri allt sem í þeirra valdi stendur til að stöðva það. Sátt­máli Sameinuðu þjóð­anna um ráðstaf­anir gegn og refs­ingar fyrir hópmorð skuld­bindur ríki um allan heim til að gera sitt besta til að koma í veg fyrir að hópmorð séu framin.  

Nú nýverið, í 60. lotu á alls­herj­ar­þingi Sameinuðu þjóð­anna þann 16. sept­ember 2025, var lögð fram skýrsla frá sjálf­stæðri rann­sókn­ar­nefnd Sameinuðu þjóð­anna um hernumda svæðið í Palestínu. Nefndin komst að þeirri niður­stöðu að Ísrael fremji hópmorð á Gaza og bætist þar með við í hóp fjölda mann­rétt­inda­sam­taka og sérfræð­inga sem hafa komist að sömu niður­stöðu þeirra á meðal Amnesty Internati­onal.  

Skýrsla Amnesty Internati­onal um hópmorð Ísraels á Gaza,You Feel Like You Are Subhuman”: Israel’s Genocide Against Palest­inians in Gaza, var gefin út í desember 2024. 

Samkvæmt niður­stöðum skýrsl­unnar er greini­legt að útrýming Palestínubúa á Gaza er ætlun Ísraels, hvort sem Ísrael sjái útrým­ingu Palestínubúa sem nauð­syn­legan þátt í að útrýma Hamas eða sem ásætt­an­lega auka­af­leið­ingu þessa mark­miðs.   

Íslands­deild Amnesty Internati­onal hefur áður kallað eftir því að utan­rík­is­ráð­herra Íslands grípi til aðgerða til að stöðva hópmorðið en í ljósi sífellt alvar­legrar stöðu á Gaza eru frekari aðgerðir nauð­syn­legar og skorum við því á alþing­is­menn að leita allra leiða til að íslensk stjórn­völd: 

• Viður­kenni að Ísrael fremur hópmorð (þjóð­armorð) á Palestínu­búum á Gaza.  

• Haldi áfram að krefjast tafar­lauss og varan­legs vopna­hlés.  

• Andmæli öllum tilraunum Ísraels til að koma á varan­legum ísra­elskum her og ísra­elskum land­töku­byggðum á Gaza, breyta landa­mærum svæð­isins og lýðfræði­legri samsetn­ingu eða minnka land­svæðið.   

• Styðji hópmorðs­ákæru Suður-Afríku á hendur Ísrael fyrir Alþjóða­dóm­stólnum í Haag og leiti allra leiða til að tryggja að Ísrael fram­fylgi þeim bráða­birgða­ráð­stöf­unum sem dómstóllinn hefur fyrir­skipað í málinu. 

• Fordæmi aðskiln­að­ar­stefnu Ísraels, ómann­úð­lega herkví á Gaza og ólög­mætt hernám á palestínsku svæði. 

• Haldi áfram að styðja UNRWA og aðrar stofn­anir Sameinuðu þjóð­anna gegn árásum Ísraels og annarra ríkja.  

• Leiti allra leiða til að tryggja mann­úð­ar­að­stoð fyrir íbúa Gaza.  

• Banni flutn­inga um loft- og land­helgi Íslands á hergögnum og hvers kyns búnaði og tækjum sem notuð eru í hern­að­ar­legum tilgangi ef grunur er um að þau verði notuð í Ísrael og þar með hætta á að þau verði notuð til að fremja hómorð.  

• Banni innflutning á vörum frá land­töku­svæðum Ísraels. 

• Beiti Ísrael þving­un­ar­að­gerðum, til að mynda ferða­banni og fryst­ingu fjár­muna tiltek­inna einstak­linga og lögaðila sem eiga þátt í að Ísrael viðhaldi ólög­mætu hernámi. 

 

 

Ítar­efni

Hvers vegna notar Amnesty Internati­onal hópmorð frekar en þjóð­armorð? 

Íslands­deild Amnesty Internati­onal notar orðið hópmorð í stað þjóð­armorðs fyrir enska orðið genocide til samræmis við íslensk lög. Hugtakið hópmorð nær þar með yfir aðra hópa eins og þjóð­ern­is­hópa, kynstofna eða trúflokka en ekki eingöngu þjóð.   

Skil­greining á hópmorði 

Hópmorð samkvæmt sátt­mála um ráðstaf­anir gegn og refs­ingar fyrir hópmorð er einn eða fleiri verkn­aðir af fimm sem eru framdir í þeim tilgangi að útrýma með öllu eða hluta þjóð, þjóð­ern­is­hópi, kynstofni eða trúflokki sem slíkum, sem í þessu tilfelli eru Palestínu­búar.  

Niður­staða Amnesty Internati­onal er sú að Ísrael hafi framið þrjá verknaði af fimm sem teljast hópmorð á Gaza.  

1. að drepa einstak­linga úr viðkom­andi hópi. 

1. að valda einstak­lingum úr viðkom­andi hópi alvar­legum líkam­legum eða andlegum skaða. 

1. að þröngva viðkom­andi hópi af ásetn­ingi til þess að búa við lífs­skil­yrði sem miða að líkam­legri eyðingu hópsins eða hluta hans. 

Skýrsla Amnesty Internati­onal sýnir fram á ásetning um útrým­ingu  

Í skýrslu Amnesty Internati­onal er sýnt fram á ásetning um útrým­ingu: 

1. Hern­að­ar­að­gerðir Ísraels gefa til kynna að mark­miðið sé að útrýma Palestínu­búum að fullu eða að hluta í ljósi:

• umfangs tjóns og eyði­legg­ingar á palestínskum heim­ilum, skýlum, sjúkra­húsum, mann­virkjum fyrir vatn og hrein­læti, land­bún­að­ar­svæðum og menn­ing­ar­verð­mætum. 

• hertrar herkvíar á Gaza og hindr­unar á dreif­ingu mann­úð­ar­að­stoðar og nauð­syn­legrar þjón­ustu til Gaza. 

• ítrek­aðra sprengju­árása sem valda mikilli eyði­legg­ingu í þétt­býlum íbúða­hverfum. 

• gífur­legs mann­falls meðal óbreyttra borgara. 

• árása sem ekki tengjast hern­að­ar­legum skot­mörkum og beinast að óbreyttum borg­urum. 

• nauð­unga­flutn­inga fjölda óbreyttra borgara með víðtækum og oft vill­andi fyrir­mælum um rýmingu. 

 

2. Orðræða ísra­elskra embætt­is­manna:

• Fjöldi yfir­lýs­inga embætt­is­manna, heryf­ir­valda og þing­manna þar sem er hvatt til  aðgerða sem teljast til hópmorðs eða fela í sér afmennskun á Palestínu­búum á Gaza. Sams­konar tals­máti var ítrekað notaður af ísra­elskum hermönnum sem gerðu árásir á Gaza og kölluðu meðal annars eftir því að „þurrka út“ Gaza.  

 

Amnesty Internati­onal hefur skoðað alla þessa þætti í víðara samhengi við aðskiln­að­ar­stefnu Ísraels, ómann­úð­lega herkví á Gaza og ólög­mæts hernáms á palestínsku svæði í 57 ár, sem kúgað hefur Palestínubúa og valdið gríð­ar­legum mann­legum þján­ingum.