Í dag 10. október er alþjóð­legur dagur gegn dauðarefs­ing­unni. Af því tilefni viljum við vekja athygli á slæmum afleið­ingum varð­haldsvistar þeirra sem sitja á dauða­deild í Japan og máli Matsu­moto Kenji. Matsu­moto er haldinn rang­hug­myndum sem að öllum líkindum má rekja til langvar­andi einangr­un­ar­vistar á meðan hann hefur beðið aftöku sinnar. Yfir­völd hafa ekki veitt neinar upplýs­ingar um hvenær aftakan muni fara fram. Í bréfi Matsu­moto Kenji lýsti hann ótta sínum af því að heyra endur­tekið í öðrum föngum þegar farið er með þá úr klefum sínum í aftöku.

Matsu­moto Kenji hefur setið á dauða­deild fyrir morð frá árinu 1993 og má vænta aftöku sinnar hvað úr hverju. Hann hefur lengi verið andlega veikur en veik­indi hans má rekja til kvikasilf­ur­seitr­unar (Mina­mata-veikin). Hann er haldinn ofsókn­a­ræði vegna veru sinnar í dauða­deild. Hann var dæmdur fyrir tvö rán og morð frá sept­ember 1990 til sama mánuðar ári síðar. Matsu­moto Kenji áfrýjaði málinu en því var hafnað á æðra dómstigi í Osaka. Síðari áfrýjun til hæsta­réttar var einnig hafnað og dauðarefsing hans stað­fest þann 4. apríl árið 2000.

Matsu­moto Kenji er með lága greind­ar­vísi­tölu (á milli 60 og 70 samkvæmt grein­ingu geðlæknis) og að sögn lögfræð­ings hans neyddi lögreglan hann til að játa á sig brotin með því að bjóða honum mat og segja við hann hluti eins og ,,vertu maður” á meðan á yfir­heyrsl­unum stóð. Þrátt fyrir þetta dæmdi dómstóllinn hann andlega hæfan til að vera dæmdur til dauða og að játn­ingar hans væru áreið­an­legar. Matsu­moto Kenji er nú í hjóla­stól og lögfræð­ingur hans segir að vegna rang­hug­mynda sinna sé hann ekki fær um að skilja og taka þátt í rekstri máls síns. Hann er einnig ófær um að skilja eðli og tilgang refs­ing­ar­innar sem hann hefur verið dæmdur til.

Í lok árs 2017 áttu 134 mann­eskjur yfir höfði sér dauðarefs­ingu í Japan. Upplifun þeirra sem bíða dauðarefs­ingar í fang­elsum er slæm og brýtur í bága við alþjóð­samn­inginn um borg­araleg og stjórn­málaleg rétt­indi sem Japan er aðili að. Föngum á dauða­deild er bannað að tala við aðra fanga og sæta strangri einangr­un­ar­vist. Samskiptum við umheiminn er haldið í lágmarki, fjöl­skyldu­heim­sóknir eru sjald­gæfar og undir ströngu eftir­liti. Þá eru bréf fanga sem þeir bæði senda og fá send ritskoðuð.

Á alþjóð­legum degi gegn dauðarefs­ing­unni krefjast Netákalls­fé­lagar að Matsu­moto Kenji verði ekki tekinn af lífi og að refs­ingar fanga sem nú sitja á dauða­deild komi ekki til fram­kvæmda. Það verði fyrsta skrefið í átt að algjöru afnámi dauðarefs­ingar; veittar verði upplýs­ingar um mál Matsu­moto Kenji og dauðarefs­ingar allra annarra fanga; bundinn verði endir á einangr­un­ar­vist á og sjálf­stæð endur­skoðun hefjist strax á öllum málum fanga á dauða­deild, sér í lagi þeirra sem glíma við andlega eða vits­muna­lega örðug­leika; að upplýst umræðu um afnám dauðarefs­ing­ar­innar í Japan verði efld og gripið verði til tafar­lausra ráðstafana til að afnema refs­inguna í lands­lögum.