Skýrslur
22. september 2021Ný skýrsla Amnesty International, A Double Dose of Inequality: Pharma companies and the Covid-19 vaccines crisis, greinir frá því hvernig sex helstu lyfjaframleiðendur Covid-19 bóluefnanna ýta undir mannréttindaneyð. Fyrirtækin hafa ekki forgangsraðað dreifingu bóluefnanna til fátækari landa og neita að afsala hugverkaréttindum og deila tækniþekkingu.
Fyrirtækin sem voru skoðuð í skýrslunni eru AstraZeneca plc, BioNTech SE, Johnson & Johnson, Moderna, Inc., Novavax, Inc. og Pfizer, Inc.
„Að bólusetja heimsbyggðina er eina leiðin út úr þessum faraldri. Nú hefði átt að vera tíminn til að fagna lyfjafyrirtækjunum sem hetjum fyrir skjóta framleiðslu á bóluefnum. En raunin er önnur, stóru lyfjafyrirtækin neita að deila þekkingu og forgangsraða dreifingu bóluefnanna til ríkari landa sem hefur leitt til bóluefnaskorts í öðrum fátækari löndum með hrikalegum afleiðingum, sem er þeim til skammar og okkur öllum til ama.“
Agnès Callamard, aðalframkvæmdastjóri Amnesty International.
Mannréttindaskyldur fyrirtækja
Amnesty International skoðaði eftirfarandi hjá ofangreindum lyfjafyrirtækjum til að kanna viðbrögð þeirra við kórónuveirufaraldrinum:
5,76 milljörðum bóluefnaskömmtum hefur verið dreift um allan heim. Þar af hafa aðeins 0,3% farið til fátækra ríkja og 79% til efnameiri ríkja. Þrátt fyrir ákall um samstarf við COVAX Facility, alþjóðlegt framtak sem vinnur að því að tryggja réttláta dreifingu bóluefna á heimsvísu, hafa sum fyrirtækjanna haldið áfram að dreifa skömmtum til þeirra ríkja sem eru að sanka að sér bóluefninu.
Öll fyrirtækin sem voru skoðuð í skýrslunni hafa hingað til neitað að taka þátt í alþjóðlegum framtaksverkefnum sem sett hafa verið af stað til að auka framboð á bóluefni á heimsvísu með því að miðla þekkingu og tækni. Þau hafa einnig neitað tillögum um tímabundið afsal hugverkaréttinda, eins og t.d. tillaga frá Suður-Afríku og Indlandi um tímabundna undanþágu frá samningi Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar um hugverkaréttindi í viðskiptum (TRIPS) fjallaði um.
„Neyðin versnar í Suður-Ameríku, Afríku og Asíu. Veikburða heilbrigðiskerfi eru að hruni komin sem veldur tugþúsundum dauðsfalla vikulega sem hægt væri að koma í veg fyrir. Í mörgum lágtekjulöndum hafa hvorki heilbrigðisstarfsfólk né áhættuhópar verið bólusett.“
Agnès Callamard
Niðurstöður
„Á meðan þessi ójöfnuður á sér stað er áætlað að fyrirtækin BioNTech, Moderna og Pfizer muni hagnast um 130 milljarða bandaríkjadollara í lok árs 2022. Hagnað á ekki að setja ofar lífi fólks.“
Agnès Callamard
100 dagar til stefnu
„Í dag eru 100 dagar til lok ársins 2021. Við köllum eftir því að ríki og lyfjafyrirtæki geri allt í sínu valdi til að úthluta 2 milljörðum bóluefnaskammta til lág- og lægri-meðaltekjulanda án tafar. Enginn ætti að þurfa að þjást enn eitt árið og lifa í ótta,“ segir Agnès Callamard.
100 dagar til stefnu: Tveir milljarðar bóluefnaskammta núna! er yfirskrift herferðar Amnesty International með stuðningi Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar og Mannréttindastofnunar Sameinuðu þjóðanna. Herferðin krefst þess að:
„Bólusetningar gegn Covid-19 verða að vera fáanlegar og aðgengilegar öllum. Stjórnvöld og lyfjafyrirtæki þurfa að tryggja það. Leiðtogar heims, þar á meðal Biden Bandaríkjaforseti, þurfa að leggja fram milljarða skammta og tryggja afhendingu vörunnar. Annars er þetta bara enn eitt tómt loforð og fleiri líf munu glatast.“
Agnès Callamard
Lestu einnig
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu