Fréttir
15. febrúar 2024Bretland/Bandaríkin: Fjölmiðlafrelsi í hættu á heimsvísu verði Julian Assange framseldur
Hæstiréttur Bretlands hefur staðfest tveggja daga fyrirtöku í máli Julian Assange, dagana 20.-21. febrúar, til að ákvarða hvort að Julian Assange fái fleiri tækifæri til að fara með mál sitt fyrir dómstóla í Bretlandi. Verði ákvörðunin sú að hann hafi fullnýtt rétt sinn til áfrýjunar vegna fyrirhugaðs framsals til Bandaríkjanna er aðeins tvennt í stöðunni. Framsalsferlið til Bandaríkjanna mun hefjast eða Julian Assange leiti til Mannréttindadómstóls Evrópu.
Amnesty International ítrekar áhyggjur sínar af þeim alvarlegu mannréttindabrotum sem Julian Assange stendur frammi fyrir verði hann framseldur til Bandaríkjanna og varar við hrollvekjandi og djúpstæðum áhrifum þess á fjölmiðlafrelsi á heimsvísu.
Aðvörun fyrir fjölmiðla
Fái Julian Assange ekki heimild til að áfrýja á hann á hættu að verða framseldur til Bandaríkjanna og sóttur til saka á grundvelli njósnalaga frá árinu 1917, lög frá stríðsárum sem var aldrei ætlað að beina sjónum að lögmætum störfum útgefanda og fjölmiðlafólks. Julian Assange á yfir höfði sér allt að 175 ára fangelsisdóm. Vægari ákærur á hendur honum eins og tölvusvik fela í sér allt að fimm ára dóm.
„Verði Julian Assange sendur til Bandaríkjanna og sóttur til saka verður einnig réttað yfir fjölmiðlafrelsi á heimsvísu. Assange mun sjálfur þjást vegna þessara ákæra sem eru af pólitískum rótum runnar og er aðvörun fyrir fjölmiðlasamfélagið í heiminum um að það sé ekki öruggt. Á sama tíma er grafið undan rétti almennings til að fá upplýsingar um aðgerðir stjórnvalda sem varða almenning.“
Julia Hall, sérfræðingur Amnesty International á sviði hryðjuverkavarna og refsiviðurlaga.
Bandaríkin verða að fella niður ákærur á hendur Assange um njósnir og binda enda á varðhald hans að geðþótta í Bretlandi.
Hætta er á að Assange verði settur í langvarandi einangrunarvist í hámarksöryggisfangelsi. Bandaríkin hafi gefið Bretlandi diplómatískt loforð um að öryggi hans verði tryggt í fangelsi en því fylgir fjölmörg skilyrði svo að loforðið telst varla áreiðanlegt.
„Bandaríkin hafa hreinlega ekki tök á því að tryggja öryggi hans og velferð þar sem þau hafa ekki getað tryggt það fyrir þá hundruð þúsunda einstaklinga sem nú eru í fangelsi í Bandaríkjunum.“
Julia Hall, sérfræðingur Amnesty International á sviði hryðjuverkavarna og refsiviðurlaga.
Ógn við fjölmiðlafrelsi
Verði Julian Assange framseldur setur það hættulegt fordæmi. Bandarísk stjórnvöld geta herjað á útgefendur og fjölmiðlafólk um heim allan með framsali. Önnur lönd geta fylgt fordæmi Bandaríkjanna og gert slíkt hið sama.
„Skjöl sem Julian Assange fékk í hendurnar frá heimildarfólki og birti sem hluti af starfi sínu hjá Wikileaks líkist rannsóknarfréttamennsku. Rannsóknarfréttamennska felur í sér þau atriði sem eru útlistuð í ákæruskjali: Tala við heimildarmanneskju í trúnaði, leitast eftir útskýringum eða frekari upplýsingum og að taka á móti og dreifa opinberum gögnum og í sumum tilfellum trúnaðargögnum.“
Julia Hall, sérfræðingur Amnesty International á sviði hryðjuverkavarna og refsiviðurlaga.
Fréttamiðlar og fjölmiðlar birta oft, í fullum rétti, trúnaðargögn til að upplýsa um mál sem eru einkar mikilvæg fyrir almenning. Birting upplýsinga í almannaþágu er grunnurinn að fjölmiðlafrelsi og á ekki að vera refsiverð. Þessi réttur er verndaður í alþjóðlegum mannréttindalögum.
„Tilraun Bandaríkjanna til að ógna og þagga niður í rannsóknarfjölmiðlafólki fyrir að afhjúpa misferli stjórnvalda, til að mynda stríðsglæpi og önnur brot á alþjóðalögum, verður að stöðva.“
Julia Hall, sérfræðingur Amnesty International á sviði hryðjuverkavarna og refsiviðurlaga.
Heimildarfólk, eins og lögmætir uppljóstrarar, sem láta í té upplýsingar til fjölmiðlafólks um misgjörðir stjórnvalda verða að geta deilt upplýsingum í almannaþágu. Verði Julian Assange sóttur til saka fyrir lögmæta birtingu í störfum sínum dregur það úr fólki að gera slíkt.
„Þetta er prófraun fyrir bandarísk og bresk stjórnvöld um skuldbindingu þeirra á meginreglum fjölmiðlafrelsis sem er undirstaða tjáningarfrelsis og upplýsingaréttar almennings. “
Julia Hall, sérfræðingur Amnesty International á sviði hryðjuverkavarna og refsiviðurlaga.
Lestu einnig
ÞITT NAFN BJARGAR LÍFI
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu