Fréttir
11. maí 2023Í tilefni af leiðtogafundi Evrópuráðsins sem haldinn verður í Reykjavík í næstu viku kallar Amnesty International eftir nýjum aðgerðum til að auka áhrif Evrópuráðsins.
Lagðar hafa verið fram tillögur, m.a. af hálfu þings Evrópuráðsins, um að nýjir eftirlitsaðilar og ferli verði sett á laggirnar í því skyni að efla áhrif Evrópuráðsins. Amnesty International telur að Evrópuráðið eigi ekki að setja á fót nýja eftirlitsaðila eða ferla án þess að viðeigandi áhrifamat hafi farið fram, annars gæti það leitt til óskilvirkra lausna sem einungis breiða yfir skort á pólitískum vilja á meðal aðildarríkjanna. Samtökin leggja til að bæta kerfi Evrópuráðsins og gera það virkara og áhrifaríkara. Málshöfðanir vegna brota á vissum greinum Mannréttindasáttmála Evrópu ættu að kalla á viðeigandi viðbrögð í formi alþjóðlegs fundar aðildarríkjanna vegna andstöðu viðkomandi ríkis við að framfylgja úrskurðum.
Aðildarríki ættu að lýsa yfir vilja til samvinnu við stofnanir Evrópuráðsins. Það er óviðunandi að sum ríki neiti samvinnu við ákveðna eftirlitsaðila og komi í veg fyrir heimsóknir þeirra og skýrslugjöf. Slíkur skortur á samvinnu ætti að ávallt að vera á dagskrá funda ráðherranefndarinnar, þar á meðal á árlegum ráðherrafundi.
Tilmæli til Evrópusambandsins
Það er mikilvægt að Evrópusambandið (ESB) samþykki Mannréttindasáttmála Evrópu í samræmi við skuldbindingar Lissabon-sáttmálans. Þangað til ætti ESB að minna aðildarríki innan sambandsins á að þeim beri skylda til að framfylgja úrskurðum Mannréttindadómstólsins. Að sama skapi ætti ESB að kalla eftir framfylgd úrskurða í samskiptum við ríki sem eru ekki aðildarríki sambandsins, einkum þau sem eru í umsóknarferli um aðild.
Evrópusambandið ætti að staðfesta Istanbúl-samninginn og tryggja að aðildarríki þess geri slíkt hið sama. Viðræður standa nú yfir um tilskipun um upprætingu ofbeldis gegn konum og heimilisofbeldis sem ætti að tryggja að Istanbúl-samningurinn verði lágmarksstaðall til að fylgja.
Tilmæli um réttinn til hreins, heilnæms og sjálfbærs umhverfis
Amnesty fagnar tilmælum ráðherranefndarinnar um réttinn til heilnæms umhverfis sem lögð voru fram þann 27. september 2022. Það er mikilvægt að þessi réttur sé formlega viðurkenndur með lagalega bindandi bókun í Mannréttindasáttmála Evrópu til að tryggja traustan og samfelldan lagalegan grunn fyrir Mannréttindadómstól Evrópu er lýtur að umhverfismálum. Það auðveldar innleiðingu og framfylgd réttarins til hreins, heilnæms og sjálfbærs umhverfis í aðildarríkjum Evrópuráðsins.
Samhliða þessu ættu aðildarríki að íhuga að koma á fót nefnd um réttinn til heilnæms umhverfis í líkingu við Evrópunefnd um kynþáttamisrétti og umburðarleysi (ECRI). Í nefndinni þurfa að vera óháðir sérfræðingar frá aðildarríkjum með umboð til að þróa tilmæli um stefnur til aðildarríkjanna og fylgjast með stöðu mála í gegnum landsskýrslur.
Rétturinn til hreins, heilnæms og sjálfbærs umhverfis krefst frekari löggerninga og eftirlitsaðila enda mjög aðkallandi málefni sem hefur verið vanrækt í gegnum tíðina.
Lestu einnig
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu