Fréttir
15. október 2020Kórónuveiran: Andlegt álag heilbrigðisstarfsfólks
Kveðið er á um rétt til bestu mögulegu geðheilsu í alþjóðalögum en raunin er sú að á heimsvísu eru fáir sem hafa aðgang að góðri geðheilbrigðisþjónustu. Kórónuveirufaraldurinn hefur gert vandamálið enn stærra. Í nýlegri könnun Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar kom í ljós að aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu er takmarkað eða ekkert.
Á sama tíma eykst þörfin. Þó flestir hafi fundið fyrir sálrænum áhrifum faraldursins þá hefur fólkið í eldlínunni, starfsfólk á heilbrigðissviði, þurft að þola mikið andlegt álag daglega og þurft á auknum stuðningi að halda.
Vellíðan starfsfólks
Stjórnvöld hafa haft sjö mánuði frá því að heimsfaraldur hófst til að veita vellíðan heilbrigðisstarfsfólk eftirtekt sem ætti að vera nægur tími. Það er margt sem hægt er að gera fyrir starfsfólk í heilbrigðisþjónustu. Það þarf að dreifa álaginu á milli starfsfólks með því að það skiptist á að taka að sér krefjandi verkefni og léttari verkefni. Starfsfólk með mikla reynslu þarf að starfa með reynslulitlu fólki og það þarf að hvetja til og gæta þess að starfsfólk fái reglubundið hlé frá vinnu á vinnutíma. Starfsfólk skal fá upplýsingar um hvert það getur leitað sér aðstoðar þegar kemur að geðheilsu.
Þó að það sé aðdáunarvert að sjá starfsfólk vinna starf sitt af heilum hug þá er varhugavert að kalla það „hetjur“ því þá er hætt við að við lítum fram hjá því að um manneskjur er að ræða. Það reynir verulega á fólk að vinna í nálægð við veikindi og dauðann undir álagi og með lág laun. Stjórnvöld þurfa að sýna fram á að þau meti framlag þessa fólks. Ef heilbrigðisstarfsfólk er ekki öruggt þá er ekkert okkar öruggt.
Amnesty International tók viðtöl við heilbrigðisstarfsfólk víða um heim og fékk ítrekað að heyra hvernig skortur á hlífðarbúnaði og langir vinnudagar setur andlega og líkamlega heilsu þess í hættu. Starfsfólki finnst það vera lítils metið þegar ætlast er til að það vinni án hlífðarbúnaðs, það reitir það til reiði og dregur úr því kraftinn. Lág laun og lítið starfsöryggi í þessum geira þýðir að starfsfólk hefur lítið val annað en að halda áfram.
Rannsókn Amnesty International
Annalisa, sem starfar á umönnunarheimili á Ítalíu, sagði Amnesty International frá áhrifum faraldursins á geðheilsu hennar. Á meðan faraldurinn hefur gengið yfir þá hefur hún sett sína eigin geðheilsu til hliðar. Á hápunkti faraldursins fann hún fyrir verulegum sálrænum áhrifum þar sem hún þurfti meðal annars að hafa áhyggjur af skorti á hlífðarbúnaði. Hún byrjaði að stama og fékk martraðir en vegna undirmönnunar var erfitt fyrir hana að taka frí frá vinnu.
„Ég hringdi í sálfræðinginn þegar ástandið var sem verst og ég gat ekki talað. Það er eins og að opna stíflu, ef ég hleypi tilfinningum mínum út þá er ég ekki viss um að ég getið haldið þeim inni aftur,“ segir Annalisa
Tshepo, röntgentæknir frá Suður-Afríku, smitaðist af COVID-19 eftir að hafa starfað án fullnægjandi hlífðarbúnaðs. Röntgentæknar voru ekki skilgreindir sem áhættuhópur þrátt fyrir daglega nálægð við smitaða einstaklinga. Tshepo lýsti einnig áhyggjum sínum á skorti á endurhæfingu fyrir starfsfólk sem smitaðist.
„Líkami minn hefur ekki náð fullri heilsu. Veikindin hafa haft áhrif á öndunarfæri, kinnholur og ég finn fyrir þreytu. Við þurfum að fá endurhæfingu til að ná heilsu og sálrænan stuðning vegna áfallsins,“ segir Tshepo.
Laly, sem starfar við heimahjúkrun í Frakklandi, sagði að frönsk stjórnvöld hafi vanmetið áhrif álagsins sem faraldurinn hefur á starfsfólkið þar. Heilbrigðisstarfsfólk sem vinnur við heimahjúkrun fengu í fyrstu ekki bónus í ágúst en því var svo breytt. Laly er reið yfir lágum launum og lélegum aðstæðum. Laly segir að hún þurfi stundum að vinna frá kl. 6 á morgnana til kl. 9 á kvöldin með aðeins klukkutíma í hlé. Hún aðstoðar fólk í sturtu, á klósettið, að borða og klæða sig. Þrátt fyrir það útvegaði fyrirtækið starfsfólki sínu ekki grímur. Hún fékk grímur frá hjúkrunarfræðingi sem bjó í nágrenni við hana.
„Margt fólk er útbrunnið, það er þunglynt. Ef önnur bylgja skellur á þá verður það verulegt vandamál fyrir yfirvöld þar sem margt starfsfólk er á leið í veikindaleyfi. Þrátt fyrir hollustu starfsfólks þá mun það ekki snúa aftur í sams konar vinnuaðstæður,“ segir Laly.
Mörgu starfsfólki finnst það niðurdrepandi að sjá ójafnræði í ákvörðunum um hlífðarbúnað. Ronald, lyfjafræðingur á sjúkrahúsi í Indónesíu, sagðist hafa orðið útundan í ákvörðun um hverjir fengju hlífðarbúnað og stuðning vegna þess að lyfjafræðingar voru ekki skilgreindir sem hluti af heilbrigðisstarfsfólkinu þrátt fyrir að vera í beinum tengslum við smitaða einstaklinga.
Byggt á grein Tamaryn Nelson, rannsakanda hjá Amnesty International um réttinn til heilsu í grein í tengslum við alþjóða geðheilbrigðisdaginn þann 10.október 2020.
Lestu einnig
ÞITT NAFN BJARGAR LÍFI
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu