Þöggun sjálf­stæðra og gagn­rýn­isradda átti sér stað víða í Evrópu á árinu. Herjað var á mann­rétt­inda­frömuði, frjáls félaga­samtök, fjöl­miðla og stjórn­ar­and­stæð­inga með ólög­mætum hand­tökum og varð­haldi. 

• Ríkis­stjórnir í Póllandi, Georgíu, Kirg­istan og Tyrklandi héldu uppteknum hætti og drógu enn frekar úr sjálf­stæði dóms­kerf­isins og þar með mikil­vægu aðhaldi á fram­kvæmda­valdinu. 
• Rúss­land, Hvíta-Rúss­land og fleiri lönd skertu tján­ingar- og fjöl­miðla­frelsi með ýmsum hætti.
• Í Bosníu og Hersegóvínu og Króatíu sætti fjöl­miðla­fólk lögsóknum um meið­yrði, oft af hálfu stjórn­mála­fólks.  
• Í Búlgaríu, Tékklandi og Slóveníu var ráðist að sjálf­stæði og fjöl­breyti­leika útvarps- og sjón­varps­miðla.  
• Tyrk­land er það land í heim­inum sem enn og aftur heldur flestu fjöl­miðla­fólki í fang­elsi. 
• Baráttu­fólk í þágu farand­fólks á Kýpur, Ítalíu, Möltu, í Frakklandi og Grikklandi á enn yfir höfði sér mögu­lega refs­ingu.
• Baráttu­fólk fyrir rétt­indum kvenna og hinsegin fólks sætti áreitni, órétt­látum lögsóknum og rógher­ferðum í Aser­baísjan, Georgíu, Ungverjalandi, Póllandi, Tyrklandi og fleiri löndum.  

• Í Tyrklandi og Aser­baísjan sætti baráttu­fólk fyrir mann­rétt­indum tilhæfu­lausum rann­sóknum og lögsóknum sem enduðu jafnvel með sakfell­ingum.
• Geðþótta­legar skerð­ingar á starfi borg­ara­legra samtaka er enn áhyggju­efni í Ungverjalandi, Grikklandi, Tyrklandi, Rússlandi og Hvíta-Rússlandi.
• Nokkur lönd notuðu njósna­búnað frá tæknifyr­ir­tækinu NSO Group gegn mann­rétt­inda­fröm­uðum og stjórn­ar­and­stæð­ingum í Aser­baísjan, Ungverjalandi, Kasakstan og Póllandi.  
• Rúss­land, Hvíta-Rúss­land og Kasakstan herjuðu á frið­sama mótmæl­endur af hörku.  
•  Mörg lönd eins og Grikk­land, Kýpur og Tyrk­land viðhéldu skerð­ingum á funda­frelsi, meðal annars með bönnum undir formerkjum kórónu­veirufar­ald­ursins. Fólk sætti geðþótta­hand­tökum og lögsóknum fyrir það eitt að nýta sér rétt­indi sín.  
•  Á stórum mótmælum gegn takmörk­unum vegna kórónu­veirufar­ald­ursins í lok árs viðhafðist stundum ofbeldi og hand­tökur af hálfu lögreglu. Mótmæl­endur á mótmælum í Aust­ur­ríki, Belgíu, Króatíu, Ítalíu og Hollandi særðust við slíkar aðstæður. 

Jákvæð viðbrögð Evrópu­landa við móttöku fólks frá Úkraínu vegna nýlegrar innrásar Rúss­lands stangast almennt á við stefnur í Evrópu í málefnum flótta­fólks á árinu 2021. Landa­mæri voru víggirt, fólk var sent til baka án máls­með­ferðar, dauði og pynd­ingar á landa­mærum voru í auknum mæli talin ásætt­an­legur fæling­ar­máttur fyrir fólk á flótta og reglu­gerðir um vernd fyrir flótta­fólk voru þynntar út.  

• Grikk­land skil­greindi Tyrk­land sem öruggt land fyrir fólk sem leitar sér verndar.
• Danmörk reyndi að taka dval­ar­leyfi af Sýrlend­ingum og nokkur lönd sendu umsækj­endur um alþjóð­lega vernd aftur til Afgan­istan rétt áður en talíbanar tóku yfir.  

• Hvíta-Rúss­land gaf þúsundum einstak­linga frá Mið-Aust­ur­löndum vega­bréfs­áritun, einkum íröskum kúrdum og þvinguðu þá síðan í átt að landa­mærum Póllands, Lett­lands og Litháens. 
• Víða var fólk sent til baka í skyndi án þess að fá að sækja um alþjóð­lega vernd, þar á meðal í Bosníu og Hersegóvínu, Króatíu, Grikklandi, Ungverjalandi, Tyrklandi, Norður-Makedóníu, á Ítalíu og Spáni.  

Nils Muižnieks, fram­kvæmda­stjóri Evrópu­deildar Amnesty Internati­onal.

Aukin kynþáttam­is­munun átti sér stað í Evrópu á árinu 2021.  

• Bakslag varð í nokkrum löndum í kjölfar Black Lives Matter-hreyf­ing­ar­innar.   
• Aust­ur­ríki og Frakk­land beittu auknu eftir­liti með múslímskum samfé­lögum, gerði áhlaup á moskur og lokuðu á starf­semi múslímskra samtaka á þeim forsendum að koma í veg fyrir hryðju­verk og öfga­hyggju.  
• Róma-samfélög hafa lengi sætt lögreglu­eft­ir­liti og þurft að sætta sig við lélegri menntun en útilokun og einangrun þessara samfé­laga varð enn meiri í kórónu­veirufar­aldr­inum.  
• Í Aust­ur­ríki, Þýskalandi, Bretlandi og á Ítalíu jókst gyðinga­hatur. 

Bakslag átti sér stað í Evrópu í baráttu fyrir rétt­indum kvenna.  

• Í Póllandi varð eitt stærsta bakslagið þegar lagt var nánast algjört bann við þung­un­ar­rofi í lögum.  

• Tyrk­land dró sig úr Istanbúl-sátt­mál­anum sem er tíma­móta aðild­arsátt­máli í barátt­unni gegn ofbeldi á konum.  

Jákvæð þróun: 

• San Marínó lögleiddi þung­un­arrof. 
• Moldavía og Liechten­stein full­giltu Istanbúl-sátt­málann.   
• Í Slóveníu voru gerðar umbætur á lögum þar sem kynlíf án samþykkis var skil­greint sem nauðgun. 

Lofts­lags­váin

Evrópa greip ekki til áþreif­an­legra aðgerða til að draga úr losun kolefnis til að takast á við lofts­lags­vána. Á COP26 ráðstefn­unni stóð Evrópa gegn aðgerðum sem miðuðu að því að styðja fjár­hags­lega við þróun­ar­lönd vegna skaða af völdum lofts­lags­breyt­inga. Aðgerða­sinnar náðu þó árangri með málsóknum í Belgíu, Frakklandi, Þýskalandi og Hollandi til að fá stjórn­völd og stór olíu­fyr­ir­tæki að draga úr losun.  

Bólu­efni

Þegar kórónu­veirufar­ald­urinn stóð sem hæst söfnuðu Evrópu­sam­bands­ríkin og Bret­land umframbirgðum af bólu­efni og litu fram hjá því þegar stóru lyfja­fyr­ir­tækin völdu gróða fram yfir fólk þegar þau neituðu að deila tækni­þekk­ingu sinni til að auðvelda dreif­ingu bólu­efna víðar í heim­inum.  

ALÞJÓÐLEG ÁRSSKÝRSLA AMNESTY INTERNATI­ONAL