Skýrslur
2. september 2021Eþíópía: Nauðganir notaðar sem stríðsvopn
Ný skýrsla Amnesty International, I Don’t Know If They Realized I Was A Person’: Rape and Other Sexual Violence in the Conflict in Tigray, Ethiopia, varpar ljósi á það hvernig ýmsar hersveitir sem styðja eþíópísk stjórnvöld hafa beitt hundruðum kvenna og stúlkna nauðgunum og öðru kynferðislegu ofbeldi á átakasvæðunum í Tigray-héraði í norðurhluta Eþíópíu. Beiting nauðgana og kynlífsþrældóms sem stríðsvopn jafngildir stríðsglæpum og geta talist til glæpa gegn mannkyninu.
Vörum við grófum lýsingum á kynferðisofbeldi í fréttinni.
„Það er ljóst að nauðganir og annað kynferðislegt ofbeldi hafa verið notuð sem stríðsvopn til að valda konum og stúlkum í Tigray varanlegu líkamlegu og andlegu tjóni. Eþíópsk stjórnvöld verða að grípa til tafarlausa aðgerða til að stöðva kynferðisofbeldi af hálfu hersveita og Afríkusambandinu ber að tryggja að átökin verði tekin föstum tökum hjá friðar- og öryggisráði Afríkusambandsins.“
Agnès Callamard, aðalframkvæmdastjóri Amnesty International.
Í skýrslunni eru tekin viðtöl við 63 þolendur kynferðisofbeldis og heilbrigðisstarfsfólk, þar af 28 þolendur sem staðfestu að hersveitir Erítreu hefðu verið gerendur nauðgananna.
Útbreiðsla kynferðisofbeldisins
Mynstur kynferðisofbeldisins, þar sem fjöldi þolenda hefur einnig orðið vitni að öðrum nauðgunum, bendir til þess að kynferðisofbeldi sé útbreitt og ætlað að ógna og niðurlægja þolendur og þjóðernishópa.
Í skýrslunni greina 12 þolendur frá því að hermenn og uppreisnarhermenn hafi nauðgað sér fyrir framan fjölskyldumeðlimi, þar á meðal börn. Fimm af þeim voru ófrískar þegar það átti sér stað.
„Þrír menn komu inn í herbergið. Það var kvöld og komið myrkur. Ég öskraði ekki, þeir gáfu til kynna að ég ætti ekki að hafa hátt því annars yrði ég drepin. Þeir nauðguðu mér hver á eftir öðrum. Ég var komin fjóra mánuði á leið. Ég veit ekki hvort þeir áttuðu sig á því að ég væri ólétt. Ég veit ekki hvort þeir áttuðu sig á því að ég væri manneskja.“
Letay*, 20 ára kona frá Baaker sem ráðist var á í nóvember 2020 af mönnum sem töluðu amharísku og klæddust ýmist herbúningum eða venjulegum fötum.
Margir þolendur lýsa líkamlegum eftirköstum, eins og stanslausum blæðingum, bakverkjum, hreyfihömlun og fistlum (óeðlileg göng milli tveggja holra líffæra). Sumar þessara kvenna hafa greinst HIV jákvæðar í kjölfar nauðgunar. Svefnleysi, kvíði og tilfinningaleg vanlíðan eru algengir fylgikvillar þolenda og fjölskyldumeðlima sem hafa orðið vitni að ofbeldinu.
„Þrír þeirra nauðguðu mér fyrir framan barnið mitt. Það var kona með okkur sem var komin átta mánuði á leið,þeir nauðguðu henni líka. Þeir söfnuðust saman eins og hýenur sem fundið hafa mat. Þeir nauðguðu konunum og drápu mennina.“
Nigist*, 35 ára tveggja barna móðir frá Humera sem lýsti því hvernig henni og fjórum öðrum konum var nauðgað af erítreskum hermönnum í Sheraro þann 21. nóvember 2020.
Heilbrigðisstofnanir í Tigray skráðu 1.288 tilfelli af kynbundnu ofbeldi á tímabilinu febrúar til apríl 2021. Adigrit-spítalinn skráði 376 nauðgunarmál frá því að átökin hófust þann 9. júní 2021. Margir þolendur sögðu hins vegar Amnesty International að þeir hefðu ekki heimsótt heilbrigðisstofnun sem sýnir að þessar tölur eru aðeins brot af rauntölum nauðgana í tengslum við átökin.
Kynlífsþrældómur og niðurlæging
Einnig sögðu 12 þolendur frá því að þeim hafiverið haldið í marga daga eða vikur þar sem þeim var ítrekað nauðgað, oftast af nokkrum mönnum. Sumum var haldið í herbúðum, öðrum í húsum eða úti á ökrum.
„Þeir tóku mig út á akur á afskekktu svæði. Þar voru margir hermenn. Mér var nauðgað af átta þeirra. Þeir skiptust á að vakta svæðið. Þegar fjórir þeirra fóru út voru hinir inni að nauðga mér.“
Tseday* 17 ára stúlka sem var numin á brott af eritreskum hermönnum í Zebangedena og haldið fanginni í tvær vikur.“
Átta konur sögðu einnig frá því hvernig þeim hafði verið nauðgað af eþíópískum og eritrekum hermönnum og uppreisnarmönnum nálægt landamærunum að Súdan þar sem þær leituðu skjóls.
„Þeir nauðguðu okkur og sveltu. Þeir voru svo margir að þeir nauðguðu okkur í lotum. Við vorum í kringum 30 konur. Okkur var öllum nauðgað.“
Blen*, 21 árs kona frá Bademe sem var tekin a brott af eþíópskum og eritreskum hermönnum þann 5. nóvember 2020.
Tveir þolendur lýstu því hvernig stórum nöglum, möl og ýmsum gerðum af flíssprengjum (sprengikúla sem skýtur málm- og plastflísum) var stungið inn í leggöng þeirra og hafa ollið varanlegum og mögulega óbætanlegum skaða.
Hermenn of uppreisnarhermenn niðurlægðu einnig fórnarlömb sín ítrekað með svívirðingum, kynþáttaníð, lítillækkandi athugasemdum og hótunum.
Skortur á stuðningi við þolendur
Þolendur og vitni greindu frá því að þau hafi fengið takmarkaða eða enga sálfræði- og læknisaðstoð frá því að þau komu í flóttamannabúðir í Shire í Eþíópíu eða Súdan.
„Til að bæta á þjáningar og áföll þolenda er enginn fullnægjandi stuðningur í boði. Þolendur þurfa að geta nálgast þá þjónustu sem þeir þarfnast og eiga rétt á, þar á meðal læknismeðferð, félagsþjónustu, geðheilbrigðisþjónustu og sálfræðiaðstoð.“
Agnès Callamard
„Við krefjumst þess að sjálfstæð, óháð og skilvirk rannsókn verði gerð á öllum ásökunum um kynferðislegt ofbeldi til að tryggja réttlæti fyrir þolendur. Einnig þarf að koma á laggirnar skilvirku stríðsskaðabótakerfi fyrir þolendur. Allir aðilar sem koma að átökunum tryggi óhindraða mannúðaraðstoð á svæðinu.“
*Nöfnum hefur verið breytt.
Lestu einnig
ÞITT NAFN BJARGAR LÍFI
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu