Góðar fréttir
5. febrúar 2019Hátt í sjö milljónir einstaklingar studdu starf Amnesty International á síðasta ári og gripu til aðgerða m.a. með mótmælum, skrifum og undirskrift til að verja og styrkja mannréttindi.
Áhrifin eru gífurleg. Ranglega fangelsað fólk var leyst úr haldi, lögum var breytt og hugrakkt fólk um heim allan reis upp og greip til aðgerða.
Margt og mikið jákvætt gerðist á árinu 2018 og hér má renna yfir allar þær góðu fréttir sem starfið okkar skilaði:
Febrúar
Teodora del Carmen Vasquez var loks leyst úr haldi í El Salvador eftir að 30 ára dómur yfir henni var mildaður. Hún hafði þá þegar verið í haldi í heilan áratug eftir andvana fæðingu sem varð til þess að hún var ákærð og sakfelld fyrir meðgöngurof en það er með öllu ólöglegt í El Salvador. Amnesty International hefur barist fyrir lausn hennar frá árinu 2015 og mun halda áfram að berjast fyrir afglæpavæðingu meðgöngurofs í El Salvador til að koma í veg fyrir að að fleiri konur sæti sömu meðferð og Teodora.
Eskinder Nega, samviskufangi Amnesty International, var leystur úr haldi í mánuðinum. Stuðningsfólk Amnesty skrifaði Eskinder fjölmörg bréf sem voru honum mikils virði „Ég fékk stuðningskveðjur frá Amnesty International í gegnum fjölskyldu mína. Þær veittu mér styrk og hughreystu fjölskyldu mína.
Sergio Sánchez var leystur úr haldi eftir átta ár í fangelsi. Hann var dæmdur fyrir morð eftir óréttláta málsmeðferð og mótsagnarkennd sönnunargögn. Lögfræðingur hans telur að stuðningur Amnesty hafi lagt grunninn að lausn hans.
Úkraína samþykkti nýja námsskrá í grunnskólum sem í fyrsta sinn inniheldur mannréttindavinkil. Þátttaka Amnesty International í Úkraínu í vinnuhópi átti þátt í þessari jákvæðu útkomu.
Benín: Dómar voru mildaðir hjá fjórtán dauðaföngum. Amnesty International heimsótti fangana í fangelsi, átti fund með dómsmálaráðherra og forseta þingsins og kallaði eftir mildun á dauðadómum og þá stóðu samtökin fyrir undirskriftasöfnun. Þessi sigur kom í kjölfar þess að Gambía tilkynnti þá jákvæðu þróun að stöðva allar aftökur.
Mars
Úkraína: Olena Shevchenko, ein þeirra sem skipulagði kröfugöngu í nafni kvenréttinda á alþjóðadegi kvenna, var ranglega ákærð fyrir brot á reglum um fundarhöld fyrir það að nokkrir þátttakendur báru borða með ögrandi skilaboðum í göngunni. Þann 15. mars þegar hún fór fyrir rétt sendi Amnesty International með ákall á samfélagsmiðlum sem náði til þúsunda. Fjöldi stuðningsfólks, fjölmiðlafólks og fulltrúa erlendra sendiráða var í réttarsalnum. Rétturinn úrskurðaði að hún hefði ekki gerst brotleg og lét málið niður falla.
Apríl
Mjanmar: Átta þúsund einstaklingar voru leystir úr haldi eftir sakarupggjöf nýs forseta landsins, Win Myint. Þeirra á meðal voru samviskufangar og einstaklingar sem Amnesty International hafði kallað eftir að leystir yrðu úr haldi.
Bosnía og Hersegóvína: Stjórnarskrárdómstóll úrskurðaði að fórnarlömb nauðgana og önnur fórnarlömb á tímum stríðsátaka þurfi ekki að borga málskostnað þegar kröfu þeirra um stríðsskaðabætur er hafnað. Amnesty International ásamt TRIAL International samtökunum (samtök sem berjast gegn refsileysi alþjóðlegra glæpa) hafa lengi barist gegn gjöldum í slíkum málum þar sem það getur ýtt undir það að þolendur leiti réttar síns eða sækjast eftir stríðsskaðabótum.
Maí
Írland: Stórkostlegar niðurstöður í þjóðaratkvæðagreiðslu sem snéru við banni gegn meðgöngurofi í stjórnarskránni var mikilvægur sigur fyrir réttindi kvenna. Árangurinn kemur í kjölfar mikillar vinnu aðgerðasinna, þeirra á meðal frá Amnesty International. Árið 2015 gáfum við út skýrsluna Ireland: She is not a criminal – The Impact of Ireland’s Abortion Law sem segir frá persónulegum reynslusögum kvenna um takmarkanir á aðgengi að meðgöngurofi. Samtakamáttur fólksins sannaði sig enn og aftur þar sem írskir ríkisborgarar ferðuðust sérstaklega til Írlands til að kjósa og láta rödd sína heyrast.
Anwar Ibrahim, samviskufangi, var leystur úr haldi eftir óvænt kosningaúrslit í Malasíu. Lausn hans markar tímamót fyrir mannréttindi í landinu og gefur von um frekari umbætur.
Búrkína Fasó: Innleidd voru ný refsilög sem afnema dauðarefsingu.
Moldavía: Mannréttindafræðsla var innleidd í námskrá sem þróuð var af Amnesty International í Moldavíu fyrir grunn- og framhaldsskóla.
Júní
Sýrland: Í kjölfar mikillar rannsóknarvinnu Amnesty International tilkynnti alþjóðlegt bandalag gegn íslamska ríkinu leitt af Bandaríkjunum um nýja útreikninga á mannfalli óbreyttra borgara. Upphaflega hafnaði það niðurstöðum Amnesty International um fjölda dauðsfalla óbreyttra borgara í Raqqa og fordæmdi þar til frekari sönnunargögn birtust. Í lok júlí staðfesti bandalagið 77 af 79 málum sem skráð voru í skýrslu Amnesty International í júní og mannfallstölur í Raqqa voru hækkaðar um 300%. Amnesty International telur að þetta sé aðeins toppurinn á ísjakanum og í samstarfi við Airwars (óháð félag sem skrásetur upplýsingar og áhrif hernaðaraðgerða á óbreytta borgara í stríðsátökum) er unnið að frekari rannsókn til að fá skýrari mynd af mannfalli í átökunum. Niðurstöður eru væntanlegar snemma árs 2019.
Mjanmar: Amnesty International gaf út skýrslu um glæpi gegn mannkyninu á Róhingjum í Mjanmar. Skýrslan greinir frá hersveitum, öryggissveitum og þrettán liðsforingjum sem eru grunaðir um glæpi gegn mannkyninu. Tveimur dögum fyrir útgáfu skýrslunnar tilkynnti Evrópusambandið refsiaðgerðir gegn sjö liðsforingum, þar af sex sem voru á lista Amnesty International.
Júlí
Liu Xia: Listakona fékk leyfi til að fara frá Kína til Þýskalands í júlí eftir næstum átta ár í ólöglegu stofufangelsi í kjölfar friðarverðlauna Nóbels sem eiginmaður hennar hlaut. Hún var undir ströngu eftirliti yfirvalda og í takmörkuðu símasambandi. Amnesty International og PEN (alþjóðleg samtök rithöfunda, þýðenda og ritstjóra) stóðu að sameiginlegri herferð um lausn Liu Xia þar sem notuð voru þekkt ljóð frá henni.
Ahed Tamimi, 17 ára aðgerðasinni, var leyst úr haldi 21 degi áður en hún átti að ljúka átta mánaða fangelsisdómi. Hún var ranglega fangelsuð af herrétti á hernumdu svæði Palestínu á Vesturbakkanum á þeim forsendum að hún hefði ógnað öryggi vel vopnaðra hermanna.
Máritanía: Tveir aðgerðasinnar gegn þrælahaldi voru leystir úr haldi eftir að hafa setið af sér tvö ár af þremur í fangelsi. Abdallahi Matallah Seck og Moussa Biram komu eftirfarandi skilaboðum á framfæri við Amnesty International: „Stuðningur ykkar fékk mér til að líða eins og ég stæði ekki einn í baráttunni fyrir réttlæti í Máritaníu,“ sagði Biram. „Ég vil þakka öllum félögum Amnesty. Kærar þakkir fyrir magnað starf ykkar til að leysa úr haldi aðgerðasinna gegn þrælahaldi í Márítaníu. Takk fyrir að standa gegn óréttlæti. Við erum stoltir af starfi ykkar.“
Bosnía – Hersegóvína: Þingið innleiddi lög til verndar fórnarlömbum pyndinga á stríðstímum. Þar eru fórnarlömb kynferðislegs ofbeldis og nauðgana í stríðsátökunum í lok síðustu aldara loks gefið tækifæri til að sækja sér bætur og stuðning. Amnesty í samstarfi við aðra hagsmunaaðila á svæðinu, hafa lengi barist fyrir slíkri löggjöf til að tryggja aðgang að réttlæti og bótum fyrir fórnarlömb kynferðislegs ofbeldis í stríðstátökum.
Ágúst
Taner Kılıç: Formaður Amnesty International í Tyrklandi, var leystur úr haldi þann 15. ágúst eftir 14 mánuði í fangelsi. Rúmlega milljón einstaklingar um heim allan kallaði eftir lausn Taners og annars baráttufólks fyrir mannréttindum í Tyrklandi. Taner þakkaði öllum sem höfðu stutt hann og sagðist vona að herferð í þágu hans myndi hjálpa við að beina kastljósi á aðstæður þolenda pólitískra ofsókna í Tyrklandi. Handtaka Taners í júní 2017 var byggð á tilhæfulausum sakargiftum um að tilheyra hópi hryðjuverkasamtaka.
Tep Vanny, aðgerðasinni, var loks leyst úr haldi eftir 735 daga í fangelsi. Hún var á meðal fjölda aðgerðasinna og mótmælenda í Kambódíu sem fengu konunglega náðun. „Ég set út hendur mínar til að þakka öllum þeim sem tóku þátt í að frelsa mig og leyfðu mér að sameinast börnunum mínum og foreldrum. Þið hughreystuð mig og forðuðu mér frá því að finnast ég standa alein. Ég er þakklát fyrir góðvild ykkar og starf til að bæta mannréttindi um heim allan.“
September
Kína: 38 þúsund einstaklingar gripu til aðgerða á netinu eftir fjöldahandtökur á Uighurs-fólkinu, Kazaks-fólkinu og öðrum þjóðernishópum sem eru að mestu leyti múslimar í norðausturhluta Kína. Kona sem við ræddum við taldi að lausn 13 ára dóttur hennar væri vegna herferðar okkar í máli hennar. Að auki var Uighur-maður í Sameinuðu arabísku furstadæmunum leystur úr haldi eftir herferð Amnesty til að forða honum frá brottvísun úr landi til Kína.
Indland: Hæstiréttur landsins afglæpavæddi samkynhneigð sambönd fullorðinna og bætti við að öll mismunun vegna kynhneigðar væri brot á réttindum sem tryggð eru í stjórnarskránni.
Katar: Í september tilkynntu yfirvöld að farandfólk þyrfti ekki lengur leyfi vinnuveitanda til að fara úr landi. Þetta er fyrsta skrefið í átt að umbótum sem Katar hefur tekið í samstarfi við Alþjóðavinnumálastofnunina. Með rannsóknum og herferðum hefur Amnesty International lengi barist gegn mannréttindabrotum á farandfólki í Katar meðal annars í tengslum við heimsmeistaramótið 2022.
Evrópuþingið: Kosið var með ályktun í samræmi við ákall Amnesty International um alþjóðlegt bann gegn sjálfstýrandi vopnum eða svokölluðu drápsvélmönnum. Ályktunin beinist gegn þróun, útbreiðslu og notkun á sjálfvirkum vopnum sem geta valið sín skotmörk og drepið án ákvörðunartöku fólks.
Rúanda: Victoire Ingabire, stjórnarandstöðuleiðtogi, og Kizitio Mihigo, vinsæll söngvari, voru leyst úr haldi eftir náðun frá Kagame forseta. Þau sæta enn hömlum en Amnesty International telur þetta vera skref í rétta átt. Victoire Ingabire var sakfelld fyrir skoðanir um tjáningarfrelsi sitt og fékk ekki réttláta málsmeðferð. Amnesty International hefur vakið athygli á máli Ingabires síðustu ár.
Október
Malasía: Á alþjóðadegi gegn dauðarefsingu tilkynntu ný stjórnvöld í Malasíu að þau hygðust afnema dauðarefsinguna að fullu. Þetta kemur í kjölfarið á mikilli þrýstivinnu í Malasíu, þar á meðal á fyrrum stjórnarandstæðingum sem nú eru við völd.
Bandaríkin: Washington-fylki úrskurðaði að dauðarefsingin væri brot gegn stjórnarskránni. Þetta er tuttugasta fylkið í Bandaríkjunum til að afnema dauðarefsinguna.
Víetnam: Eftir tvö og hálft ár í fangelsi var, Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, sem er einnig þekkt undir bloggnafninu Mẹ Nấm (móðir sveppur) leyst úr haldi. Hún var handtekin í október 2016 og haldið í einangrun til júní 2017. Hún var dæmd í tíu ára fangelsi þann 20. júní 2017. „Þessar góðu fréttir, sem eru mikill léttir eftir tvö ár í fangelsi, eru einnig áminning…enn eru yfir hundrað einstaklingar í fangelsi fyrir að tjá sig á friðsamlegan máta, á opinberum vettvangi, á bloggum eða Facebook“
Nóvember
Suður-Afríka: Eftir áralanga baráttu úrskurðaði dómstóll í Suður-Afríku að stjórnvöld gætu ekki gefið út leyfi fyrir námugreftri á títaníum á Xolobeni-svæðinu án samþykkis frumbyggjasamfélaga. Þetta var stór sigur fyrir Xolobeni-samfélagið sem hefur lengið barist fyrir réttinum til að vera tekin með í ráðum og veita samþykki um námugröft á þeirra landsvæði. Sumt af samstarfsfólki mínu hefur verið myrt og ég veit að það sama gæti gerst fyrir mig en ég er ekki hrædd“, sagði Nonhle Mbuthuma, mannréttindabaráttukona frá svæðinu.
Sviss: Tillögu um að svissnesk lög yrðu æðri alþjóðalögum var hafnað af kjósendum í Sviss í þjóðaratkvæðagreiðslu.„Svisslendingar sýndu að þeir féllu ekki fyrir blekkjandi loforðum heldur sendu skýr skilaboð um samfélag þar sem mannréttindi ná til allra,“ sagði Kumi Naidoo, framkvæmdastjóri Amnesty International eftir úrslit kosninganna.
Lestu einnig
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu