Fréttir
14. febrúar 2023Tælensk yfirvöld hafa handtekið, saksótt, haft eftirlit með og ógnað börnum vegna þátttöku þeirra í fjöldamótmælum. Amnesty International kallar eftir því að allar ákærur á hendur þeim verði felldar niður og hætt verði að herja á börn til að hindra að þau taki þátt í mótmælum. Ný skýrsla Amnesty International, „We are Reclaiming Our Future“ er byggð á viðtölum við 30 börn víðs vegar að í Tælandi sem tóku þátt í fjöldamótmælum á árunum 2020 til 2022.
Ólíkt fyrri mótmælaöldum í Tælandi samanstendur stór hluti mótmælenda af nemendum undir 18 ára aldri. Nemendurnir krefjast samfélagslegra umbóta í stjórnmálum, menntun og efnahagslegum- og félagslegum málaflokkum þar sem þeim þykir opinbera kerfið vera of íhaldssamt og þrúgandi. Hinsegin börn og börn úr þjóðernisminnihlutum hafa einnig spilað stórt hlutverk í mótmælunum.
Börn ákærð vegna mótmæla
Nú standa næstum 300 börn undir 18 ára aldri frammi fyrir ákærum. Sum eiga margra ára fangelsisdóm yfir höfði sér þar sem þau hafa verið ásökuð um landráð og óvirðingu gagnvart konungsríkinu. Þetta er í fyrsta sinn sem vitað er um að börn séu ákærð á grundvelli laga sem banna gagnrýni á konungsríkið. Flest voru ásökuð um að brjóta reglur um samkomutakmarkanir á tímum kórónuveirufaraldursins sem nú er búið að afnema.
„Börn sem eiga framtíðina fyrir sér standa nú frammi fyrir alvarlegum afleiðingum fyrir það eitt að taka þátt í friðsamlegum mótmælum. Tælandi ber skylda til að tryggja fundafrelsi barna en að nýta sér þennan rétt getur verið dýrkeypt fyrir mótmælendur sem gætu staðið frammi fyrir áratugum á bak við lás og slá.“
Chanatip Tatiyakaroonwong, rannsakandi Amnesty International í Tælandi.
Skaðlegar aðferðir
Amnesty International skráði fjölmargar aðferðir tælenskra yfirvalda til að hindra réttinn til að mótmæla. Yfirvöld hafa eftirlit með börnum sem hafa mótmælt í þágu lýðræðis, börnum úr þjóðernisminnihluta hefur verið ógnað fyrir að taka þátt og þau spurð ónauðsynlegra og nærgöngulla spurninga við bakgrunnsskoðun, til að mynda hvort viðkomandi ætti í nánu sambandi við einstakling af sama kyni.
Chompoo, 13 ára mótmælandi í Bangkok, sagði Amnesty International að yfirvöld hefðu haft eftirlit með sér frá því hún hóf baráttu sína í mars 2022. Svipaða sögu er að segja af 16 ára hinsegin aðgerðasinna sem var eltur af yfirvöldum heim til sín og í skólann. Það hafði áhrif á andlega heilsu hans þar sem hann fór að fá alvarleg kvíðaköst, glímdi við svefnleysi og aðra streitu vegna stöðugs eftirlits.
Í sumum tilfellum misbeittu stjórnvöld barnaverndarlögum til að hindra með óréttmætum hætti að börn tækju þátt í mótmælum. Anna, nemandi í Bangkok sem berst fyrir úrbætum í menntunarkerfinu, sagði lögreglu og fulltrúa frá félagsmálaráðuneytinu, sem sér að mestu leyti um barnavernd, hefðu dregið hana og vini hennar út af veitingastað þar sem yfirvöld hefðu óttast að þau ætluðu að mótmæla á stað sem konungsfjölskyldan átti leið fram hjá.
Amnesty International greinir einnig frá þrýstingi sem yfirvöld beittu foreldra til að hindra og draga úr þátttöku barna í mótmælum. Þetta skapaði spennu innan fjölskyldna og í tveimur tilvikum skráði Amnesty International að það hefði leitt til heimilisofbeldis gegn börnum sem tóku þátt í mótmælum.
„Þegar fjölskyldan mín komst að þátttöku minni í mótmælahreyfingu rifumst við mikið. Foreldrar mínir byrjuðu að beita mig líkamlegu ofbeldi og þrýstingi með því að taka af mér vasapening og farsíma. Ég varð að flýja að heiman og búa með vini mínum.“
Satapat sem tók þátt í lýðræðislegum mótmælum árið 2020 þegar hann var 17 ára nemandi í borginni í Pattani í suðurhluta Tælands.
„Til viðbótar við ákærur standa sum börn, sem taka þátt í mótmælum, frammi fyrir þeirri refsingu að foreldrar útskúfi þeim eða beiti þau ofbeldi vegna þrýstings frá yfirvöldum.“
Chanatip Tatiyakaroonwong, rannsakandi Amnesty International í Tælandi.
Fjandsamlegt umhverfi
Amnesty International hefur fylgst náið með öryggi á mótmælum í Tælandi frá 2020. Það er áhyggjuefni að frá árinu 2021 hefur lögregla herjað á mótmæli í auknum mæli og beitt stigvaxandi ofbeldi á mótmælum.
Þrír ungir mótmælendur voru 14, 15 og 16 ára þegar þeir voru skotnir fyrir utan lögreglustöð í Bangkok þann 16. ágúst 2021. Að sögn var það almennur borgari sem beitti skotvopni. Warit Somnoi, 15 ára, fékk skot í hálsinn og var í dái í mánuð. Hann lést að lokum af sárum sínum. Lögregla hefur í kjölfar dauða hans ekki afhent sönnunargögn sem saksóknari hefur óskað eftir og hefur það valdið töfum á rannsókninni. Opinber saksóknari ákærði að lokum almennan borgara fyrir morð en réttarhöld hafa ekki enn átt sér stað.
Amnesty International ræddi einnig við mannréttindalögfræðing sem er með nokkra skjólstæðinga undir 18 ára að aldri. Lögfræðingurinn hefur lýst illri meðferð lögreglu, þar á meðal barsmíðum við handtökur, dragböndum til að fjötra mótmælendur og notkun gúmmískota á mótmælum.
Að sögn notuðu yfirvöld dragbönd til að fjötra 12 ára gamlan mótmælanda þegar lögregla braut á bak aftur mótmæli gegn stjórnvöldum í Bangkok þann 13. júlí 2021. Annar mótmælandi, Sainam sem var þá 17 ára, sagðist hafa verið skotinn með gúmmískoti á mótmælum í Bangkok.
„Eftir að ég var skotinn reyndi ég að hlaupa í burtu en óeirðarlögreglan kom að mér bæði að framan og aftan. Ég var gripinn og látinn falla til jarðar. Síðan man ég að það var sparkað í mig og ég barinn með einhverju hörðu, eins og kylfu eða byssu. Lögreglan gerði líkamsleit, batt mig með dragböndum og hélt áfram að sparka í mig.“
Sainam, hann gat ekki leitað til læknis fyrr en daginn eftir þegar hann var leystur úr haldi.
Amnesty International kallar eftir því að tælensk stjórnvöld felli niður allar ákærur á hendur barna sem tóku þátt í friðsamlegum mótmælum, hætti að beita ógnunum og eftirliti, felli úr gildi lög og geri lagabreytingar til að tryggja að réttur barna til að mótmæla sé tryggður í samræmi við alþjóðleg mannréttindalög.
„Skilaboð okkar til stjórnvalda eru einföld: Hættið að halda aftur af börnum sem mótmæla og veitið þeim frelsi til að nýta sinn rétt.“
Chanatip Tatiyakaroonwong, rannsakandi Amnesty International í Tælandi.
Ítarefni
Lestu einnig
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu