Lög um netör­yggi tóku gildi í júní 2017 og samkvæmt þeim eru netfyr­ir­tæki sem starfa í Kína skyldug til þess að ritskoða efni, geyma öll notenda­gögn og vera með skrán­inga­kerfi sem notast við fullt nafn notenda.

Yfir­völdum hefur því tekist að með hjálp tæknifyr­ir­tækja að stunda strangt eftirlit með almenn­ingi með aðgangi að skrán­ingum notenda með persónu­upp­lýs­ingum, gífur­legum gagna­upp­lýs­ingum og tækni sem ber kennsl á andlit.

Í ágúst 2018 hófu yfir­völd rann­sókn á nokkrum netþjón­ustu­fyr­ir­tækjum vegna þess að sumir notendur þeirra „dreifðu upplýs­ingum sem stofnuðu þjóðarör­yggi í hættu, meðal annars með ofbeldi og ógnunum, fölskum upplýs­ingum, sögu­sögnum og klámi.“

Frá því að kórónu­veirufar­ald­urinn braust út í Kína hafa stjórn­völd viljað stjórna frétta­flutn­ingi og kæfa neikvæða umfjöllun og viðhalda þannig ritskoðun á rétt­mætum upplýs­ingum um veiruna. Fjöldi greina hefur verið ritskoð­aður til að mynda á helstu fréttamiðlum.

Í lok desember 2019 deildi lækn­irinn Li Wenliang í Wuhan-borg með samstarfs­fólki sínu áhyggjum af sjúk­lingum sem sýndu sams­konar einkenni og þeir sem greindust með SARS-veiruna í suður­hluta Kína árið 2002 og lýsir sér í alvar­legum öndun­ar­færa­erf­ið­leikum. Þaggað var niður í honum og honum refsað af stað­ar­yf­ir­völdum fyrir að „dreifa sögu­sögnum“. Hann lést sjálfur af völdum veirunnar í febrúar 2020.

Xu Zhiyong lögfræð­ingur og aðgerðasinni sem þekktur er fyrir vinnu sína fyrir minni­hluta­hópa kallaði eftir því í febrúar 2020 að forsetinn Xi Jinping myndi segja af sér og gagn­rýndi viðbrögð stjórn­valda við kórónu­veirufar­aldr­inum og mótmæl­unum í Hong Kong. Áður eyddi hann fjórum árum í fang­elsi fyrir frið­sam­legar aðgerðir og var leystur úr haldi árið 2017. Hann hefur verið í felum síðan í desember 2019 eftir að yfir­völd leystu upp fund mann­rétt­inda­lög­fræð­inga og aðgerða­sinna sem hann sótti. Yfir 10 manns sem sóttu fundinn hafa verið kall­aðir til lögreglu eða settir í varð­hald. Um miðjan febrúar 2020 var hann hand­tekinn á heimili Yang Bin, aðgerða­sinna sem einnig hefur gagn­rýnt rist­koðun stjórn­valda á tímum kórónu­veirufar­ald­ursins.

Google vann leyni­lega að verk­efninu Dragonfly árið 2018 en í því fólst að hleypa leit­ar­vél­inni aftur af stokk­unum í Kína í samvinnu við kínversk stjórn­völd. Yfir­völd hefðu þá getað ritskoðað enn frekar og jafnvel njósnað um notendur Google í Kína

Kínverskum Google-notendum átti að vera mein­aður aðgangur að vefsíðum eins og Wikipedia og Face­book og leit­arorð eins og „mann­rétt­indi” bönnuð.

Banda­ríski tölvurisinn sendi frá sér yfir­lýs­ingu þess efnis í júlí 2019 að fyrir­tækið væri hætt við að hleypa af stokk­unum verk­efninu Dragonfly.

Algengt er að blogg­arar, blaða­fólk, stofn­endur vefsíðna eða einstak­lingar sem tjá skoð­anir sínar á netinu séu hand­teknir. Einstak­lingar hafa einnig í auknum mæli greint frá því að þeim sé hótað, ógnað eða þeir hand­teknir fyrir að nota samfé­lags­miðla síðustu ár.

Eitt af fjöl­mörgum dæmum eru hand­tökur blaða­fólks sem vinnur fyrir vefsíðuna 64tiangwang.com en þar er sagt frá mótmælum í Kína og haldið utan um skrán­ingu þeirra. Í lok árs 2017 sátu tíu starfs­menn vefsíð­unnar í fang­elsi og einn af stofn­endum hennar, Huang Qi, var dæmdur í 12 ár í fang­elsi í leyni­legum rétt­ar­höldum árið 2019. Hann hafði þá  sætt varð­haldi frá því í nóvember 2016 fyrir að „leka ríkis­leynd­ar­málum“.

Blogg­ar­arnir Lu Yuyu og Li Tingyu greindu frá mótmælum í Kína daglega frá árinu 2013 á bloggi sínu og samfé­lags­miðlum þangað til þau voru tekin í hald árið 2016. Þau voru og var dæmd í 4 ára fang­elsi árið 2017 fyrir að „leita uppi rifr­ildi og vand­ræði“.

Í mars 2017 settu stjórn­völd reglu­gerð sem banna „öfga­hegðun“ eins og að ganga í búrku, vera með „óeðli­legt“ skegg og lesa eða birta „öfga­fullt efni“.

Allt að ein milljón einstak­linga, aðal­lega minni­hluta­hópar múslima, hefur verið hand­tekin að geðþótta og komið fyrir í svoköll­uðum endur­mennt­un­ar­búðum í Xinjiang-héraði í norð­vest­ur­hluta Kína. Þeirra á meðal eru Úígúrar, Kasakar og aðrir múslimskir minni­hluta­hópar. Ættingjar og vinir þess fólks sem hefur verið hand­samað fá engar upplýs­ingar og vita ekki hvar ástvinum þeirra er haldið.

Úígúrar búsettir utan Kína þurfa einnig að þola árásir og ofsóknir kínverskra yfir­valda. Amnesty Internat­ional hefur skráð um 400 sögur einstak­linga um ágengt eftirlit, ógnandi símtöl og jafnvel morð­hót­anir. Einnig er herjað á fjöl­skyldu­með­limi sem búsettir eru í Kína til að þagga niður í þeim sem segja frá ástandinu erlendis.

Árið 2019 studdu stjórn­völd í Kína frum­varp um framsal frá Hong Kong sem hefði þýtt að kínversk stjórn­völd hefðu vald til að fram­selja grunaða einstak­linga til megin­lands Kína. Það leiddi til mótmæla af stærðar­gráðu sem á sér ekki fordæmi á svæðinu. Íbúar Hong Kong mótmæltu reglu­lega á götum úti þrátt fyrir að standa frammi fyrir harka­legum aðgerðum lögreglu, þar á meðal tilefn­is­lausri beit­ingu tára­gass, geðþótta­hand­tökum, barsmíðum og illri meðferð í varð­haldi.

Ný þjóðarör­ygg­islög fyrir Hong Kong voru samþykkt í Kína þann 30. júní 2020 og tóku gildi sama dag. Kínversk yfir­völd samþykktu lögin án þess að tryggja gagnsæi eða ábyrgð­ar­skyldu og farið var fram hjá löggjaf­ar­valdi Hong Kong. Amnesty Internati­onal greindi frá því að orðalag í lögunum er allt of víðtækt og grefur undan mann­rétt­inda­vernd í Hong Kong. Orðalag í lögunum er á þann veg að lögsaga þeirra nær einnig til fólks sem hefur aldrei komið til Hong Kong. Það þýðir að hver einasta mann­eskja í heim­inum, óháð ríkis­borg­ara­rétti eða stað­setn­ingu, gæti strangt til tekið verið talin brotleg við þessi lög og þar með átt á hættu hand­töku eða lögsókn innan lögsögu Kína, jafnvel við milli­lend­ingu þar.

Lestu meira um hættuleg áhrif laganna hér.