Ísland

English version available

Ísland: Verndið mannréttindi intersex barna

Áætlað er að 1,7% einstak­linga á heimsvísu fæðist með ódæmi­gerð líffræðileg kynein­kenni. Breyti­leikinn er því jafn algengur og að vera með rautt hár. Þetta þýðir einfald­lega að líffræðileg og erfða­fræðileg einkenni þessara einstak­linga falla ekki alger­lega undir skil­grein­ingu á dæmi­gerðum kynein­kennum kvenna eða karla. Sumir þessara einstak­linga fæðast með kynein­kenni sem teljast ekki algjör­lega karl- eða kven­kyns, eru sambland af karl- og kven­kyns einkennum, eða eru hvorki karl- né kven­kyns. Margt fólk með ódæmi­gerð líffræðileg kynein­kenni kýs að kalla sig intersex, aðrir vilja hins vegar ekki nota það hugtak.

Þrátt fyrir að Ísland sé rómað fyrir kynja­jafn­rétti, en samkvæmt Alþjóða­efn­hags­ráðinu mælist jöfn­uður milli kynj­anna hvergi meiri en hérlendis og trónir Ísland í efsta sæti níunda árið í röð, þá eru kynbundnar stað­alí­myndir og kynbundin mismunun enn við lýði. Afleið­ingin er m.a. sú að einstak­lingar með ódæmi­gerð kynein­kenni, sem ekki falla að stöðl­uðum hugmyndum um líffræðileg einkenni karl- eða kven­kyns líkama, sæta oft mismunun og tilraunum til að laga líkama þeirra að stöðl­uðum hugmyndum um kynin með skurð­að­gerðum og/eða horm­óna­með­ferðum.

Í niður­stöðum rann­sóknar Amnesty Internati­onal kemur fram að þegar einstak­lingar með ódæmi­gerð líffræðileg kynein­kenni og fjöl­skyldur þeirra leita eftir þjón­ustu í íslenska heil­brigðis­kerfinu þá dregur skortur á skýru mann­rétt­inda­miðuðu verklagi og þverfag­legri nálgun, ásamt ónógum félags­legum stuðn­ingi, úr mögu­leikum þeirra til að njóta líkam­legrar og andlegrar heilsu að hæsta marki sem unnt er.

Þrátt fyrir útskúfun og viðnám þeirra sem neita að viður­kenna tilvist einstak­linga sem falla ekki undir kynjat­ví­hyggjuna eru intersex aðgerða­sinnar tilbúnir að berjast, ekki aðeins fyrir sig sjálfa heldur fyrir komandi kynslóðir. „Ég vil ekki að fólk þurfi að fara í felur eða skammast sín,“ segir Kitty, stofn­andi og formaður samtak­anna Intersex Ísland. „Ég vil sjá skilning og viður­kenn­ingu á fjöl­breyti­leik­anum, að hann sé af hinu góða.“

Saman getum við látið þetta verða að veru­leika!

Frum­varp til laga verður lagt fyrir Alþingi á næst­unni en lögfesting þess kann að afnema úreltar kröfur um laga­lega kynskrán­ingu og tryggja kynrænt sjálfræði fyrir trans fólk. Núver­andi frum­varp felur hins vegar ekki í sér ákvæði til verndar intersex börnum gegn skað­legum og ónauð­syn­legum líkam­legum inngripum þrátt fyrir fyrir­heit stjórn­valda í stjórn­arsátt­mála, þar sem segir: „ríkis­stjórnin vill koma Íslandi í fremstu röð í málefnum hinsegin fólks með metn­að­ar­fullri löggjöf um kynrænt sjálfræði í samræmi við nýút­komin tilmæli Evrópu­ráðsins vegna mann­rétt­inda intersex-fólks. Í þeim lögum yrði kveðið á um að einstak­lingar megi sjálfir ákveða kyn sitt, kynvitund þeirra njóti viður­kenn­ingar, einstak­lingar njóti líkam­legrar frið­helgi og jafn­réttis fyrir lögum óháð kynhneigð, kynvitund, kynein­kennum og kyntján­ingu.“

Hvetjum íslenska þing­menn og forsæt­is­ráð­herra til að standa með intersex fólki, bæði full­orðnum og börnum. Gríptu strax til aðgerða og skrifaðu undir ákallið í dag!

Tengt efni

Þau þurfa þína hjálp!

Þín undirskrift getur bjargað mannslífi

Rússland

Fólk fangelsað fyrir að mótmæla stríðinu í Úkraínu

Rússnesku ritskoðunarlögin brjóta gegn mannréttindum. Rússland verður að afnema þessi ósanngjörnu lög án tafar og leysa úr haldi öll þau sem eru fangelsuð fyrir að tjá skoðanir sínar gegn stríðinu. Sýnum fólki í Rússlandi samstöðu sem hefur þor til að mótmæla friðsamlega stríðinu gegn Úkraínu.

Kólumbía

Verndum mannréttindafrömuði í Kólumbíu

Dag hvern hætta mannréttindafrömuðir lífi sínu í þágu mannréttinda í Kólumbíu. Vernda verður rétt þeirra til að tryggt sé að kólumbískt fólk geti lifað lífi sínu frjálst undan ofbeldi. Að berjast fyrir mannréttindum í Kólumbíu er afar hættulegt og mannréttindafrömuður er myrtur um það bil annan hvern dag. Skrifaðu undir og krefstu þess að kólumbísk stjórnvöld tryggi umfangsmiklar öryggisaðgerðir og verndi alla mannréttindafrömuði.

Alþjóðlegt

TikTok þarf að gæta öryggis barna og ungs fólks

Ungir notendur lýsa TikTok sem skaðlegum og ávanabindandi miðli þar sem þeir eiga á hættu að verða háð miðlinum út af tillögum sem sérstaklega eru sniðnar að þeim. Börn og ungt fólk sem horfa á myndefni sem tengist geðheilsu á TikTok eru líklegri til að fá tillögur um að horfa á sífellt fleiri myndbönd sem fjalla um, fegra og jafnvel hvetja til þunglyndislegra hugsana, sjálfskaða og sjálfsvígs. Skrifaðu undir og krefstu þess að að TikTok banni á heimsvísu sérsniðnar auglýsingar sem beint er að ungum notendum, og sjái til þess að það sé val að hafa sérsníðaðar tillögur að myndefni á efnisveitunni í stað þess að það sé sjálfgefið.

Lýðstjórnarlýðveldið Kongó

Stöðvið þvingaða brottflutninga í Kolwezi

Að svara eftirspurn heimsins eftir kopar og kóbalti er íbúum í Lýðstjórnarlýðveldinu Kongó dýrkeypt. Þeir eru beittir þvinguðum brottflutningum og ofbeldi ásamt því að heimili þeirra eru eyðilögð. Skrifaðu undir ákall um að Tshisekedi forseti stöðvi þvingaða brottflutninga og mannréttindabrot í grennd við kopar- og kóbaltnámur.

Venesúela

Leysið úr haldi ranglega fangelsaða Venesúelabúa

Í nýrri skýrslu Amnesty International fordæma samtökin kúgunarstefnu ríkisstjórnar Nicolás Maduro í Venesúela og greina frá málum níu einstaklinga sem sæta varðhaldi að geðþótta. Skrifaðu undir og krefstu tafarlausrar lausnar þeirra án skilyrða.

Ísrael

Stöðva þarf tæknivædda aðskilnaðarstefnu gegn Palestínubúum

Palestínubúar berjast gegn andlitsgreiningartækni sem er notuð til að takmarka grundvallarréttindi þeirra. Tækni getur bætt aðgengi að námi, heilbrigðisþjónustu, upplýsingum og veitt fólki aukin tækifæri óháð uppruna þess. Ekki skal beita tækninni til að áreita og jaðarsetja Palestínubúa í þeim tilgangi að framfylgja aðskilnaðarstefnu Ísraelsríkis. Skrifaðu undir bréf til framleiðenda andlitsgreiningartæknibúnaðarins og krefstu tafarlausrar stöðvunar á framleiðslu á tæknibúnaði sem notar andlitsgreiningu og lífkenni.