Góðar fréttir
21. desember 2020Árið 2020 hefur verið erfitt ár en þrátt fyrir það hafa mannréttindasigrar náð fram að ganga sem ber að fagna. Starf Amnesty International ber árangur með ýmsum hætti. Einstaklingar hafa verið leystir úr haldi, ákærur felldar niður, réttlæti náðst, breytingar gerðar á lögum til hins betra og fyrirtæki tekið ábyrgð á starfsemi sinni. Þetta er meðal sigra sem ber að fagna á þessu ári. Smelltu hér til að sjá aðrar góðar fréttir á árinu.
Janúar og Febrúar
Aukin réttindi fatlaðra í Kasakstan
Vadim Nesterov frá Kasakstan varð ekki lögráða á 18 ára afmæli sínu árið 2011 vegna þroskaskerðingar. Hann gat því ekki tekið sjálfstæðar ákvarðanir um líf sitt og það var lítil von fyrir hann að fá vinnu eða giftast. Í kjölfar skýrslu Amnesty International, þar sem m.a. var fjallað um mál hans ásamt þrýstingi geðheilsusamtaka í Kasakstan, varð Vadim loks lögráða í janúar. Þetta var mikill sigur fyrir fólk með fötlun í Kasakstan.
Tímamótaúrskurður í Kanada
Hæstiréttur Kanada úrskurðaði að hægt væri að sækja mál þar í landi vegna mannréttindabrota í Erítreu sem tengdust námufyrirtæki með aðsetur í Vancouver í Kanada. Þetta er tímamótaúrskurður þar sem hann opnar nýja leið fyrir málsóknir. Amnesty International og samtökin International Commission of Jurists unnu sameiginlega að málinu.
Landtökusvæði Palestínu
Mannréttindastofnun Sameinuðu þjóðanna gaf loks út skýrslu um rúmlega 100 fyrirtæki sem tengjast ólöglegum landtökusvæðum Ísraela á Vesturbakkanum. Á listanum eru nokkur netferðaþjónustufyrirtæki, t.d. Airbnb, TripAdvisor, Expedia og Booking.com, sem skýrsla Amnesty International hefur sýnt fram á að ýti undir ferðaþjónustu á landtökusvæðunum og eigi þar með þátt í að viðhalda þeim og stækka.
Mars
Frumvarp með nýrri skilgreiningu á nauðgun á Spáni
Spánn tilkynnti nýtt frumvarp sem skilgreinir nauðgun sem kynlíf án samþykkis. Í því eru tilgreindar aðgerðir til að bregðast við og koma í veg fyrir kynferðisofbeldi. Frumvarpið er í samræmi við alþjóðlega mannréttindastaðla. Þessar breytingar fylgdu í kjölfarið á þekktu hópnauðgunarmáli þar sem réttarkerfið brást brotaþolum. Fyrirhugað er að leggja frumvarpið fram á spænska þinginu á næstunni. Amnesty International hefur staðið fyrir herferð í nokkrum evrópskum löndum til að þrýsta á um að nauðgun sé skilgreind sem kynlíf án samþykkis.
Alþjóðadómstóllinn rannsakar glæpi í Afganistan
Alþjóðaglæpadómstóllinn hóf rannsókn á glæpum allra aðila sem hafa tekið þátt átökunum í Afganistan. Því hafði dómstóllinn áður hafnað en Amnesty International gagnrýndi harðlega þá ákvörðun.
Apríl
Mannréttindalögfræðingur laus úr haldi í Kína
Mannréttindalögfræðingurinn Wang Quanzhang sameinaðist fjölskyldu sinni á ný eftir fjögur og hálft ár í fangelsi. Hann sat í fangelsi fyrir störf sín þar sem hann opinberaði spillingu og mannréttindabrot. Amnesty International hefur kallað eftir lausn hans frá því hann var handtekinn.
Aukið gagnsæi vegna aðgerða í Sómalíu
AFRICOM, bandarísk varnarmáladeild vegna aðgerða í Afríku, hóf að birta skýrslu fjórðungslega vegna ásakana um mannfall óbreyttra borgara í loftárásum Bandaríkjanna í Sómalíu, þar á meðal vegna þriggja árása sem Amnesty International rannsakaði. Í kjölfar fyrstu skýrslunnar í apríl hafa nokkrir þingmenn Bandaríkjaþings hafið áheyrn til að draga Pentagon/AFRICOM til ábyrgðar. Amnesty International kallaði eftir auknu gagnsæi AFRICOM sem hefur nú viðurkennt að 13 óbreyttir borgarar hafi fallið í árásunum í Sómalíu. AFRICOM hefur einnig opnað tilkynningaleið á netinu fyrir aðstandendur þeirra sem hafa látist í hernaðargerðum Bandaríkjahers í Sómalíu.
Áform um að hætta beitingu dauðarefsingar á börnum
Stjórnvöld í Sádi-Arabíu tilkynntu áform sín um að hætta að beita dauðarefsingunni gegn einstaklingum sem voru undir 18 ára að aldri þegar glæpur var framinn. Þess í stað verður hámarksrefsingin tíu ára fangelsisdómur. Ungmenni sem eru dæmd fyrir brot á hryðjuverkalögum geta þó enn verið tekin af lífi en þessum lögum er gjarnan misbeitt í Sádi-Arabíu.
Farandfólk leyst úr haldi í Mexíkó
Amnesty International þrýsti á yfirvöld í Mexíkó að hætta að mismuna farandfólki með því að setja það í varðhald. Í kjölfarið leystu stjórnvöld úr haldi mikinn fjölda farandfólks frá 65 varðhaldsmiðstöðvum en þau hafa ekki áður leyst úr haldi jafn stóran hóp.
Maí og júní
Mannréttindafrömuður laus úr haldi í Barein
Nabeel Rajab, mannréttindafrömuður, var leystur úr haldi í Barein í kjölfar áralangrar herferðar Amnesty International og annarra samtaka. Hann átti þrjú ár eftir af dóminum en hann sat inni fjögur ár fyrir ummæli um átökin í Jemen.
Sýknaður í Frakkalandi fyrir að aðstoða fólk í neyð
Franskur réttur sýknaði bónda sem var ákærður fyrir það að eitt að hjálpa umsækjendum um alþjóðlega vernd í neyð. Cédric Herrou var sakfelldur árið 2017 fyrir að aðstoða þá við frönsku og ítölsku landamærin og hjálpa þeim að komast inn í landið. Mál Herrou var táknrænt fyrir það hvernig samhugur hefur verið gerður að glæp víðsvegar um Evrópu.
Vopnaviðskiptabann við Suður-Súdan framlengt
Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna samþykkti einróma framlengingu á vopnaviðskiptabanni við Suður-Súdan í kjölfar þrýstings Amnesty International. Ráðið sagði rannsókn Amnesty International um brot á vopnaviðskiptabanni hafa ráðið úrslitum um niðurstöðu kosninganna.
Lögreglumenn sæta ábyrgð fyrir barsmíðar
Í kjölfar þrýstings Amnesty International og samstarfsaðila voru tveir lögreglumenn í Króatíu ákærðir fyrir barsmíðar á hendur farandmanni frá Afganistan sem var stöðvaður nálægt landamærum við Bosníu og Hersegóvínu.
Júlí
Þitt nafn bjargaði lífi Magai í Suður-Súdan
Mál unglingspiltsins Magai Matiop Ngong frá Suður-Súdan var tekið fyrir í árlegu herferðinni okkar, Þitt nafn bjargar lífi. Dauðadómur yfir honum var felldur úr gildi þann 29. júlí og hann færður af dauðadeild. Um heim allan söfnuðust 765.000 undirskriftir til stuðnings máli hans. Mál hans vakti einnig upp umræður um beitingu dauðarefsingar gegn börnum í Suður-Súdan sem er einnig stórt framfararskref.
Fylgst með lögregluofbeldi í mótmælum Black Lives Matter
Amnesty International fylgdist grannt með lögregluofbeldi sem tengdust mótmælum Black Lives Matter í Bandaríkjunum þar sem mannréttindabrot voru sýnileg. New York Times, Washington Post og CNBC notuðu meðal annars myndefni frá okkur í myndbönd sín.
Magai Matiop Ngong
Fyrirtækið herðir eftirlit vegna tengsla við ólöglegs skógarhöggs í Amazon
Aðeins klukkustundum eftir að Amnesty International gaf út skýrslu um ólöglegt skógarhögg og landtökur sem tengdust birgðakeðju JBS, stærsta kjötpökkunarfyrirtæki heims, tilkynnti ríkissaksóknari í Rondônia í Brasilíu að rannsókn færi fram. Viku síðar staðfesti fyrrum sjálfstæður endurskoðandi fyrirtækisins að hann hefði véfengt ósannar fullyrðingar JBS um að starfsemi fyrirtækisins í Amazon-skóginum tengdist ekki ólöglegu skógarhöggi. Evrópska fjárfestingafyrirtækið, Nordea Asset Management, tók JBS af skrá hjá sér og sagði ákvörðunina byggjast á uppgötvuninni um birgðakeðju JBS. Í október hét JBS að fullu eftirliti á birgðakeðju sinni yrði náð árið 2025, þar á meðal á óbeinum birgðasölum sem tengjast ólöglegu skógarhöggi.
Blaðakona leyst úr haldi í Níger
Samira Sabou, blaðakona í Níger, var leyst úr haldi eftir ákall Amnesty International. Hún hafði verið í haldi í 48 daga vegna meiðyrðamáls sonar forsetans gegn henni vegna ummæla einstaklings um soninn við færslu hennar á Facebook þar sem hún fjallaði um spillingu. Við lausn sína sagði Samira: „Ég gleymi ekki Amnesty International sem beindi sjónum sínum að brestum í tengslum við handtöku mína. Sá samhugur og stuðningur sem ég fékk frá öllum heimshornum snerti mig.“
Ágúst
Framfaraskref fyrir réttlæti í Síle
Háttsettur lögreglumaður innan lögreglusveitarinnar Carabineros í Síle var handtekinn tveimur mánuðum eftir að Amnesty International sýndi fram á sönnunargögn þess efnis að hann væri ábyrgur fyrir því að Gustavo Gatica blindaðist í mótmælum á síðasta ári í kjölfar ólögmætra, harkalegra aðgerða lögreglu. Mál Gustavo Gatica er eitt af tíu málum í herferð okkar Þitt nafn bjargar lífi 2020, þar sem krafist er réttlætis í máli hans.
Fangar leystir úr haldi í Venesúela
Yfirvöld í Venesúela leystu 110 fanga úr haldi, þar á meðal samviskufangann og verkalýðsleiðtogann Rubén González, 61 árs, sem hafði verið í haldi frá nóvember 2019.
Samviskufangi leystur úr haldi í Rússlandi
Samviskufanginn Gennadiy Shpakovsky sem er votti Jehóvi í Rússlandi var ákærður fyrir það eitt að nýta rétt sinn til trúfrelsis. Þökk sé herferð Amnesty International var dómur hans mildaður og hann leystur úr haldi.
Umbætur fyrir farandverkafólk í Katar
Katar afnam skilyrði fyrir farandverkafólk um að fá leyfi frá vinnuveitanda til að skipta um vinnu og tilkynnti ný lágmarkslaun án mismununar. Árið 2022 stendur til að heimsmeistaramót í fótbolta fari fram í Katar og Amnesty International hefur undanfarin ár þrýst á að bæta réttindi farandverkafólks. Þessar umbætur eru fagnaðarefni en nauðsynlegt er að innleiða þær að fullu sem allra fyrst.
September
Umbætur fyrir tjáningarfrelsið í Sómalíu
Ríkissaksóknari í Sómalíu tilkynnti að stjórnvöld ætluðu að setja á laggirnar skrifstofu fyrir nýjan saksóknara til að takast á við árásir gegn fjölmiðlafólki þar í landi. Áður hafði Mohamed Abdullahi Mohamed forseti Sómalíu tilkynnt umbætur á refsilögum 1962 sem gjarnan hefur verið beitt til að ákæra fjölmiðlafólk með ósanngjörnum hætti. Þessi árangur kom í kjölfar þrýstings Amnesty International og innlendra fjölmiðlahópa ásamt skýrslu samtakanna í febrúar á árinu, We live in Peretual Fear, þar sem greint var frá því hvernig brotið er á tjáningarfrelsinu í Sómalíu.
Góð viðbrögð við tillögum vegna Yezidi-barna
Kúrdísk stjórnvöld brugðust við skýrslu Amnesty International frá júlí um Yezidi-börn sem lifðu af ánauð af hálfu íslamska ríkisins. Þau lýstu opinberlega yfir stuðningi við aðaltillögu samtakanna um að börnin ættu að vera hluti af áformum um skaðabætur en þau voru ekki nefnd í uppkasti á lögum sem lá fyrir á írakska þinginu um skaðabætur fyrir Yezidi sem lifðu af glæpi íslamska ríkisins.
Október
Narges Mohammadi
Einstaklingar leystir úr haldi
Fjölmargir einstaklingar voru leystir úr haldi vegna þrýstings frá stuðningsfólki Amnesty International. Narges Mohammadi, mannréttindalögfræðingur frá Íran, og Alaa Shaaban Hamida, læknir frá Egyptalandi, sem var handtekin eftir að hjúkrunarfræðingur notaði síma hennar til að tilkynna um kórónuveirusmit í mars 2020, voru báðar leystar úr haldi.
Aðgerðasinninn Kanybil Noon frá Suður-Súdan var einnig leystur úr haldi eftir að hafa verið í varðhaldi 117 daga án ákæru. Heilsa hans var orðin slæm þar sem honum hafði verið neitað um læknisþjónustu. „Ég er svo þakklátur fyrir framtak ykkar. Skilið þakklæti mínu til alls starfsfólks ykkar. Ég er svo þakklátur fyrir ykkar aðstoð,“ sagði Kanybil þegar hann var leystur úr haldi.
Ákærur felldar niður á hendur fimm aðgerðasinnum
Felldar voru niður ákærur á hendur fimm aðgerðasinnum í Malasíu sem komu saman til að sýna ræstingarfólki sjúkrahúss stuðning vegna launakrafa. Fjallað var um mál þeirra í skýrslu Amnesty International og þökk sé starfi samtakanna verða aðgerðasinnarnir ekki saksóttir. Fulltrúi verkalýðshreyfingarinnar sagði: „Þetta hefði ekki getað gerst án hjálpar Amnesty International.“
Stjórnvöld í Suður-Afríku hyggjast bæta skóla
Í kjölfar skýrslu Amnesty International um bresti í menntakerfinu í Suður-Afríku tilkynnti Ramaphosa forseti landsins áætlun um að 143 skólabyggingar sem eru byggðar úr leir verði endurbyggðar og hreinlætisaðstaða í 3.103 skólum verði bætt. Þetta er framfararskref fyrir börn í viðkvæmri stöðu í landinu.
Bresk stjórnvöld bregðast við skýrslu Amnesty International um hjúkrunarheimili
Í kjölfar skýrslu Amnesty International í Bretlandi um hvernig stjórnvöld gáfu aldraða á hjúkrunarheimilum upp á bátinn í kórónuveirufaraldrinum tilkynnti Gæðaeftirlitsstofnun heilbrigðisþjónustu og umönnunar að rannsókn yrði umsvifalaust hafin vegna þeirrar reglu að það ætti ekki að reyna endurlífgun á hjúkrunarheimilum í kórónuveirufaraldrinum. Félagsmálaráðherra sagði einnig að stjórnvöld myndu setja á laggirnar verkefni til reynslu um skimun á aðstandendum til að leyfa heimsóknir á hjúkrunarheimili.
Nóvember
Evrópusambandið bregst við þrýsting Amnesty International
Landamæraeftirlit við Króatíu hefur verið styrkt af Evrópusambandinu. Amnesty International ásamt öðrum samtökum bentu á mannréttindabrot lögreglunnar á landamærunum, meðal annars ofbeldi gegn farand- og flóttafólki, og í kjölfarið ákvað skrifstofa umboðsmanns Evrópusambandsins að kanna ábyrgð framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins.
Kosta Ríka veitir flóttafólki frá þremur löndum dalvarleyfi af mannúðarástæðum
Amnesty International hefur lengi þrýst á stjórnvöld í Kosta Ríka, þar á meðal átt fundi með forseta og varaforseta landsins um að leyfa fólki sem hefur flúið Níkaragva, Kúbu og Venesúela og verið neitað um alþjóðlega vernd að fá dvalarleyfi af mannúðarástæðum sem gerir þeim kleift að vinna í landinu. Stjórnvöld Kosta Ríka hafa nú gefið út þetta sérstaka leyfi í slíkum tilfellum.
Sáttmáli um umhverfisvernd tekur gildi í Rómönsku Ameríku
Escazú-samkomulagið, svæðisbundinn sáttmáli um umhverfisvernd og vernd fyrir umhverfissinna, tók gildi þegar Mexíkó varð ellefta landið til að fullgilda hann. Amnesty International ásamt samstarfsaðilum hafði þrýst á löndin í Rómönsku Ameríku að fullgilda hann.
Ætlanir um námugröft Salómonseyjum stöðvaðar
Umhverfisráðherra Salómonseyja staðfesti ákvörðun um að veita ekki leyfi fyrir námugröft á eyjunni Wagina sem ógnaði samfélaginu þar. Amnesty International gerði rannsókn árið 2019 vegna málsins en þessi staðfesting var mikilvægur sigur fyrir íbúa eyjarinnar sem byggja lífsviðurværi sitt á svæðinu þar sem náman átti að vera.
Frumvarp lagt fram um að leyfa þungunarrof í Argentínu
Forseti Argentínu, Alberto Fernándex, stóð við kosningaloforð sitt þess efnis að leggja fram frumvarp til þingsins um að leyfa þungunarrof. Amnesty International og ýmiss kvenréttindasamtök hafa háð áralanga baráttu um afnám banns á þungunarrofi.
Nýjum lögum með breyttri skilgreiningu á nauðgun samþykkt í Danmörku
Stjórnvöld í Danmörku samþykktu að breyta refsilögum þar sem kynlíf án samþykkis er nú skilgreint sem nauðgun. Þessi árangur kemur í kjölfar herferðar kvenréttindasamtaka og Amnesty International.
Desember
Fyrirtæki taka ábyrgð
Skýrsla Amnesty International sýndi fram á að fyrirtækið MEHL í Myanmar væri tengt herdeildum í landinu sem hafa framið gróf mannréttindabrot. Kirin, japanskt bjórfyrirtæki, tilkynnti í kjölfarið að samstarf við fyrirtækið í Myanmar yrði endurskoðað fyrir lok ársins 2020 og fataframleiðandi í Suður-Kóreu hætti samstarfi við sama fyrirtæki.
Amnesty International náði til 10 milljón stuðningsaðila um heim allan árið 2020. Það er stórkostlegur árangur.
Þakkir til ykkar allra sem hafa stutt starfið!
Lestu einnig
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu