Síerra Leóne
Í ágúst árið 2022 sköpuðust óeirðir í nokkrum borgum Síerra Leóne, þar á meðal í höfuðborginni Freetown. Uppþotin orsökuðust af ýmsum þáttum, þeirra á meðal óánægju með stefnu stjórnvalda og efnahagskreppu.
Þrátt fyrir ríkulegar náttúruauðlindir er Síerra Leóne eitt af fátækustu löndum heims. Samkvæmt lífskjaravísitölu Sameinuðu þjóðanna er landið í 181. sæti af 191 landi. Síerra Leóne telst einnig til landa sem minnst hafa fjárfest í félagsvernd eða aðeins 0,7% af veginni landsframleiðslu, að kostnaði við heilbrigðisþjónustu undanskildum.
Ákvörðun stjórnvalda um að hækka bensínverð um 20% var kornið sem fyllti mælinn og hratt af stað öldu mótmæla þann 10. ágúst á síðasta ári. Yfirvöld brugðust við mótmælunum með því að setja á útgöngubann sem fylgt var eftir með hervæðingu á götum úti. Fjöldi staðhæfinga hafa borist um ofbeldisfullar aðgerðir gegn mótmælendum.
Í nokkrum borgum leiddu mótmælin til ofbeldis og skemmdarverka, þar sem búðir voru rændar og kveikt var í húsum. Stjórnleysi greip um sig og fréttir bárust af lögregluþjónum sem látið höfðu lífið og óhóflegri beitingu ofbeldis. Alls létust sex lögregluþjónar og 20 mótmælendur og sjónarvottar í borgunum Freetown, Makeni og Kamakwie.
Í tengslum við mótmælaölduna 10. ágúst voru 515 einstaklingar fangelsaðir, þar af 200 fyrir brot á útgöngubanni. Sumir voru handteknir seinna vegna tilkomu sönnunargagna gegn þeim. Ákærur gegn mótmælendum voru af ólíkum toga og gátu verið vegna skemmdarverka, íkveikja, ólögmætrar fjöldasamkoma, uppþota og hvatningar til manndráps. Einnig var fólk handtekið vegna morða á lögregluþjónunum fljótlega eftir mótmælin. Hinsvegar hefur engin rannsókn hafist vegna mótmælenda sem voru drepnir.
Daginn eftir jarðarför lögregluþjónanna komu yfirvöld á sérstakri rannsóknarnefnd. Niðurstaða nefndarinnar birtist svo 24. apríl 2023, um að ekki væri fullvíst að ásakanir um ólögmæt manndráp væru sannar. Engar handtökur hafa verið gerðar vegna mótmælenda sem dóu þann 10. ágúst og rannsókn atburðanna hefur verið hætt.
Skrifaðu undir ákall um að yfirvöld í Síerra Leóne og sérstök rannsóknarnefnd stofnuð af yfirvöldunum þann 24. ágúst 2022, framkvæmi með hraði óháða, hlutlausa og vandaða rannsókn, ekki aðeins vegna lögregluþjóna sem létu lífið heldur einnig vegna meintrar óhóflegrar valdbeitingar lögreglu á mótmælunum og í kjölfar þeirra, sem leiddi til meiðsla og dauðsfalla. Einnig þarf að tryggja að þeir sem bera ábyrgð á ólögmætum manndrápum, pyndingum og annarri illri meðferð verði látnir sæta ábyrgð.
Þín undirskrift getur bjargað mannslífi
Ísrael
Ísrael fremur hópmorð á Palestínubúum á Gaza. Við krefjumst þess að íslensk stjórnvöld geri allt sem í þeirra valdi stendur til að stöðva hópmorðið (e. genocide). Í nýrri skýrslu Amnesty International, „You Feel Like You Are Subhuman”: Israel’s Genocide Against Palestinians in Gaza, er sýnt fram á að um hópmorð er að ræða á Palestínubúum á Gaza.
Aserbaísjan
Aðförin að borgaralegu rými í Aserbaísjan í aðdraganda COP29 hefur í för með sér að réttlæti í loftslagsmálum nái ekki fram að ganga. Skrifaðu undir og sýndu samstöðu með aðgerðasinnum og fjölmiðlafólki sem hafa hlotið refsingu fyrir að draga stjórnvöld sín til ábyrgðar.
Alþjóðlegt
Yfirvöld og fyrirtæki eru óðum að þróa vopn með aukinni sjálfstýringu þar sem ný tækni og gervigreind eru notuð. Slík “drápsvélmenni” gætu verið notuð í átökum, við löggæslu eða landamæravörslu. Ákvarðanir sem snúast um líf og dauða ættu ekki að vera teknar af vélmennum. Hvetjum þjóðarleiðtoga heims til samningaviðræðna um ný alþjóðalög sem varða sjálfstýringu vopna.
Ekvador
Stjórnvöld í Ekvador hafa ekki framfylgt dómsúrskurði sem féll í vil níu baráttustúlkna og ungra kvenna um að binda enda á notkun gasbruna í Amazon-skóginum. Gasbrunar brjóta á réttindum íbúa nærliggjandi svæða vegna mengunar sem þeir valda. Skrifaðu undir ákall og krefstu þess að forseti Ekvador hrindi af stað áætlun um að stöðva notkun gasbruna (sérstaklega þeirra sem staðsettir eru 5 km frá byggð) í samræmi við dómsúrskurð, verndi mannréttindi íbúa sem búa í grennd við gasbruna, stuðli að réttlátum orkuskiptum þar sem dregið verður smám saman úr notkun jarðefnaeldsneytis.
Sambía
Suwilanji Situmbeko læknir var sóttur til saka fyrir samkynhneigð og dæmdur í 15 ára fangelsi ásamt erfiðisvinnu. Skrifaðu undir ákall um að Þordís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir utanríkisráðherra þrýsti á sambísk stjórnvöld um að ógilda dóminn yfir Suwilanji Situmbeko og láta hann lausan tafarlaust og án skilyrða.
Sádi-Arabía
Yfirvöld í Sádi-Arabíu leggja allt kapp á að þagga niður í gagnrýnisröddum í landinu. Samfélagsmiðlafærsla þar sem kallað er eftir umbótum í mannréttindamálum eða yfirvöld gagnrýnd getur ein og sér leitt til ferðabanns, fangelsisvistar svo áratugum skiptir eða jafnvel dauðadóms.
Alþjóðlegt
Ungir notendur lýsa TikTok sem skaðlegum og ávanabindandi miðli þar sem þeir eiga á hættu að verða háð miðlinum út af tillögum sem sérstaklega eru sniðnar að þeim. Börn og ungt fólk sem horfa á myndefni sem tengist geðheilsu á TikTok eru líklegri til að fá tillögur um að horfa á sífellt fleiri myndbönd sem fjalla um, fegra og jafnvel hvetja til þunglyndislegra hugsana, sjálfskaða og sjálfsvígs. Skrifaðu undir og krefstu þess að að TikTok banni á heimsvísu sérsniðnar auglýsingar sem beint er að ungum notendum, og sjái til þess að það sé val að hafa sérsníðaðar tillögur að myndefni á efnisveitunni í stað þess að það sé sjálfgefið.
Allt starf Amnesty International er fjármagnað og drifið áfram af einstaklingum eins og þér. Hvert framlag — hver aðgerð vegur þungt.
Styrktu & skrifaðu undir áköll með símanum
Einfalt og áhrifaríkt aðgerðanet
Vertu með í netákallinu, þar sem meðlimir fá tilkynningar í tölvupósti um alvarleg mannréttindarbrot sem krefjast tafarlausra viðbragða.
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu
