Íran
Skólastúlkur hafa verið í forystu mótmæla í Íran og sýnt hugrekki gegn kúgandi lögum um skyldunotkun höfuðslæða með því að taka af sér höfuðslæðuna. Réttur til menntunar, heilsu og lífs er í hættu hjá milljónum skólastúlkna vegna gasárása í írönskum stúlknaskólum. Þúsundir skólastúlkna hafa verið lagðar inn á sjúkrahús vegna gaseitrunar.
Yfirvöld hafa ekki rannsakað þessar árásir með viðeigandi hætti eða komið í veg fyrir þær. Þau segja einkenni stúlknanna ekki vera annað en „streita”, „spenna” og/eða „tilfinningasmit”, sem er hugtak notað til að lýsa félagslega samþykktri hugsun við smitandi veiru.
Eiturgasi hefur verið beitt gegn skólastúlkum á grunnskóla- og menntaskólastigi. Fyrstu tilkynningar um árásir með eiturgasi bárust frá stúlknaskóla í borginni Qom þann 30. nóvember 2022. Yfirvöld reyndu að kæfa fréttaflutning um árásina og bárust því ekki fréttir um hana fyrr en næsta árás átti sér stað í sama skóla, tveimur vikum síðar. Þar varð51 stúlkafyrir eitrun. Foreldrar sem fjölmiðlar tóku viðtöl við vegna seinni árásarinnar sögðu yfirvöld neita að birta skýrslu um eitranir úr fyrri árásinni eða hvaða gasi hefði verið beitt. Í fjölmiðlaviðtölum lýstu stúlkurnar, sem lagðar höfðu verið inn á sjúkrahús, einkennilegri gaslykt í skólanum og að í kjölfarið hafi þær fundið fyrir andateppu, doða, verkjum í fótum og erfiðleikum með gang.
Ríkisfjölmiðlar gáfu út að minnst 30 fjölskyldur hefðu lagt fram formlega kvörtun til saksóknara. Yfirvöld lýstu því yfir að búið væri að skipa rannsóknarteymi til að rannsaka árásirnar í Qom en engar niðurstöður hafa verið birtar opinberlega.
Síðan fyrstu tvær árásirnar áttu sér stað hefur þeim fjölgað gífurlega. Sjálfstæðir fjölmiðlar og mannréttindasamtök hafa greint frá meira en 300 aðskildum árásum á rúmlega 100 stúlknaskóla víðsvegar um Íran. Fjöldi árása átti sér stað 15.-17. apríl í fjölmörgum héruðum.
Á netinu hafa myndbönd verið í umferð sem sýna skólastúlkur í óhugnanlegum aðstæðum á skólalóðum þar sem þær hósta og eiga erfitt með andadrátt. Einnig eru til myndbönd frá sjúkrahúsum þar sem stórir hópar stúlkna þurfa læknisaðstoð. Í febrúar greindi sjálfstæður fjölmiðill frá andláti 11 ára stúlku vegna eiturárásar í öðrum skóla í Qom, en yfirvöld neita því og ríkisfjölmiðlar greindu frá því að dánarorsök hefði verið veirusýking í öndunarfærum og nýrnasjúkdómur. Fjölskylda 11 ára stúlkunnar hefur greint frá því í fjölmiðlum og samfélagsmiðlum að dánarorsök stúlkunnar hafi verið smitsjúkdómur og nýrnavandi. Írönsk yfirvöld þvinga oft fram opinberar yfirlýsingar og því óttast Amnesty International að fjölskyldumeðlimir hafi verið beittir harðræði til að þvinga fram áðurnefnda yfirlýsingu til samræmis við frásögn yfirvalda.
Skrifaðu undir og kallaðu eftir því að írönsk yfirvöld geri sjálfstæða, ítarlega og skilvirka rannsókn á eiturárásum gegn skólastúlkum og að einstaklingar sem eru ábyrgir fyrir árásunum verði sóttir til saka í sanngjörnum réttarhöldum án þess að dauðarefsingunni verði beitt.
Yfirvöld þurfa að tryggja stúlkum öruggan og jafnan aðgang að menntun og vernda þær fyrir hvers kyns ofbeldi. Auk þess verða yfirvöld að tryggja að alþjóðlegum sendinefndum og fulltrúum verði hleypt inn í Íran til að rannsaka þessar árásir.
Tengd frétt: Yfirvöld í Íran herja á tjáningarfrelsið meðal annars með pyndingum á börnum
Þín undirskrift getur bjargað mannslífi
Síerra Leóne
Í ágúst árið 2022 sköpuðust óeirðir í nokkrum borgum Síerra Leóne, þar á meðal í höfuðborginni Freetown. Uppþotin orsökuðust af ýmsum þáttum, þeirra á meðal óánægju með stefnu stjórnvalda og efnahagskreppu. Alls létust sex lögregluþjónar og 20 mótmælendur og sjónarvottar í borgunum Freetown, Makeni og Kamakwie. Skrifaðu undir ákall um að yfirvöld í Síerra Leóne rannsaki atburðina og tryggi réttlæti.
Ísrael
Palestínubúar berjast gegn andlitsgreiningartækni sem er notuð til að takmarka grundvallarréttindi þeirra. Tækni getur bætt aðgengi að námi, heilbrigðisþjónustu, upplýsingum og veitt fólki aukin tækifæri óháð uppruna þess. Ekki skal beita tækninni til að áreita og jaðarsetja Palestínubúa í þeim tilgangi að framfylgja aðskilnaðarstefnu Ísraelsríkis. Skrifaðu undir bréf til framleiðenda andlitsgreiningartæknibúnaðarins og krefstu tafarlausrar stöðvunar á framleiðslu á tæknibúnaði sem notar andlitsgreiningu og lífkenni.
Bandaríkin
Leonard Peltier er amerískur frumbyggi og aðgerðasinni. Hann hefur setið í fangelsi í Bandaríkjunum í rúm 46 ár, þar af töluverðan tíma í einangrun. Leonard verður bráðum 79 ára gamall og hefur alltaf haldið fram sakleysi sínu. Á síðasta ári fékk hann COVID-19 og stríðir einnig við langvarandi heilsuvanda sem gæti dregið hann til dauða. Skrifaðu undir ákall um að Joe Biden, forseti Bandaríkjanna, náði Leonard Peltier byggt á mannúðar og réttlætisforsendum, í ljósi vafasamrar málsmeðferðar, langs afplánunartíma og þverrandi heilsu Leonards, sem á ekki rétt á skilorði fyrr en 2024.
Íran
Skólastúlkur hafa verið í forystu mótmæla í Íran og sýnt hugrekki gegn kúgandi lögum um skyldunotkun höfuðslæða með því að taka af sér höfuðslæðuna. Eiturgasi hefur verið beitt gegn skólastúlkum á grunnskóla- og menntaskólastigi. Sjálfstæðir fjölmiðlar og mannréttindasamtök hafa greint frá meira en 300 aðskildum árásum á rúmlega 100 stúlknaskóla víðsvegar um Íran. Skrifaðu undir og kallaðu eftir því að írönsk yfirvöld geri sjálfstæða, ítarlega og skilvirka rannsókn á eiturárásum gegn skólastúlkum.
Allt starf Amnesty International er fjármagnað og drifið áfram af einstaklingum eins og þér. Hvert framlag — hver aðgerð vegur þungt.
Fyrir ungt fólk sem vill hafa áhrif minnum við á ungliðahreyfingu Amnesty International en hópar eru starfandi um land allt.
Styrktu & skrifaðu undir áköll með símanum
Einfalt og áhrifaríkt aðgerðanet
Vertu með í netákallinu, þar sem meðlimir fá tilkynningar í tölvupósti um alvarleg mannréttindarbrot sem krefjast tafarlausra viðbragða.
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu
