Íran
Skólastúlkur hafa verið í forystu mótmæla í Íran og sýnt hugrekki gegn kúgandi lögum um skyldunotkun höfuðslæða með því að taka af sér höfuðslæðuna. Réttur til menntunar, heilsu og lífs er í hættu hjá milljónum skólastúlkna vegna gasárása í írönskum stúlknaskólum. Þúsundir skólastúlkna hafa verið lagðar inn á sjúkrahús vegna gaseitrunar.
Yfirvöld hafa ekki rannsakað þessar árásir með viðeigandi hætti eða komið í veg fyrir þær. Þau segja einkenni stúlknanna ekki vera annað en „streita”, „spenna” og/eða „tilfinningasmit”, sem er hugtak notað til að lýsa félagslega samþykktri hugsun við smitandi veiru.
Eiturgasi hefur verið beitt gegn skólastúlkum á grunnskóla- og menntaskólastigi. Fyrstu tilkynningar um árásir með eiturgasi bárust frá stúlknaskóla í borginni Qom þann 30. nóvember 2022. Yfirvöld reyndu að kæfa fréttaflutning um árásina og bárust því ekki fréttir um hana fyrr en næsta árás átti sér stað í sama skóla, tveimur vikum síðar. Þar varð51 stúlkafyrir eitrun. Foreldrar sem fjölmiðlar tóku viðtöl við vegna seinni árásarinnar sögðu yfirvöld neita að birta skýrslu um eitranir úr fyrri árásinni eða hvaða gasi hefði verið beitt. Í fjölmiðlaviðtölum lýstu stúlkurnar, sem lagðar höfðu verið inn á sjúkrahús, einkennilegri gaslykt í skólanum og að í kjölfarið hafi þær fundið fyrir andateppu, doða, verkjum í fótum og erfiðleikum með gang.
Ríkisfjölmiðlar gáfu út að minnst 30 fjölskyldur hefðu lagt fram formlega kvörtun til saksóknara. Yfirvöld lýstu því yfir að búið væri að skipa rannsóknarteymi til að rannsaka árásirnar í Qom en engar niðurstöður hafa verið birtar opinberlega.
Síðan fyrstu tvær árásirnar áttu sér stað hefur þeim fjölgað gífurlega. Sjálfstæðir fjölmiðlar og mannréttindasamtök hafa greint frá meira en 300 aðskildum árásum á rúmlega 100 stúlknaskóla víðsvegar um Íran. Fjöldi árása átti sér stað 15.-17. apríl í fjölmörgum héruðum.
Á netinu hafa myndbönd verið í umferð sem sýna skólastúlkur í óhugnanlegum aðstæðum á skólalóðum þar sem þær hósta og eiga erfitt með andadrátt. Einnig eru til myndbönd frá sjúkrahúsum þar sem stórir hópar stúlkna þurfa læknisaðstoð. Í febrúar greindi sjálfstæður fjölmiðill frá andláti 11 ára stúlku vegna eiturárásar í öðrum skóla í Qom, en yfirvöld neita því og ríkisfjölmiðlar greindu frá því að dánarorsök hefði verið veirusýking í öndunarfærum og nýrnasjúkdómur. Fjölskylda 11 ára stúlkunnar hefur greint frá því í fjölmiðlum og samfélagsmiðlum að dánarorsök stúlkunnar hafi verið smitsjúkdómur og nýrnavandi. Írönsk yfirvöld þvinga oft fram opinberar yfirlýsingar og því óttast Amnesty International að fjölskyldumeðlimir hafi verið beittir harðræði til að þvinga fram áðurnefnda yfirlýsingu til samræmis við frásögn yfirvalda.
Skrifaðu undir og kallaðu eftir því að írönsk yfirvöld geri sjálfstæða, ítarlega og skilvirka rannsókn á eiturárásum gegn skólastúlkum og að einstaklingar sem eru ábyrgir fyrir árásunum verði sóttir til saka í sanngjörnum réttarhöldum án þess að dauðarefsingunni verði beitt.
Yfirvöld þurfa að tryggja stúlkum öruggan og jafnan aðgang að menntun og vernda þær fyrir hvers kyns ofbeldi. Auk þess verða yfirvöld að tryggja að alþjóðlegum sendinefndum og fulltrúum verði hleypt inn í Íran til að rannsaka þessar árásir.
Tengd frétt: Yfirvöld í Íran herja á tjáningarfrelsið meðal annars með pyndingum á börnum
Þín undirskrift getur bjargað mannslífi
Íran
Behrouz Ehsani, 69 ára, og Mehdi Hassani, 48 ára, eiga á hættu að verða teknir af lífi eftir afar ósanngjörn réttarhöld sem stóðu yfir í aðeins fimm mínútur og var litið fram hjá ásökunum þeirra um pyndingar og aðra illa meðferð til að þvinga fram „játningu“. Skrifaðu undir ákall og krefstu þess að írönsk yfirvöld ógildi dauðadóma yfir Behrouz Ehsani og Mehdi Hassani og leysi þá úr haldi án tafar.
El Salvador
Fidel Zavala, talsmaður mannréttindasamtakanna UNIDEHC og yfir tuttugu samfélagsleiðtogar hafa verið handteknir af yfirvöldum í El Salvador. Geðþóttavarðhald Zavala vekur þungar áhyggjur, þar sem hann hefur bæði borið vitni um og opinberað pyndingar í varðhaldsstöðvum.
Fílabeinsströndin
Hettuklæddir menn handtóku Ghislain Duggary Assy, upplýsingafulltrúa stéttarfélags kennara, í kjölfar þess að bandalag stéttarfélaga kennara blés til verkfalls á Fílabeinsströndinni. Ghislain fékk tveggja ára fangelsisdóm. Skrifaðu undir ákall um að Ghislain Duggary Assy verði leystur úr haldi, tafarlaust og án skilyrða.
Rússland
Í Rússlandi eru þúsundir úkraínskra hermanna og óbreyttra borgara í haldi. Fjölskyldur stríðsfanganna fá engar upplýsingar og ná ekki sambandi við fjölskyldumeðlimi sem eru í haldi. Þær leita örvæntingafull upplýsinga um ástvini sína og fjölskyldumeðlimi. Margir fangar njóta ekki grundvallarréttinda svo sem að eiga í samskiptum við ástvini og fjölskyldur og verða fyrir ómannúðlegri meðferð eins og pyndingum, kynferðisofbeldi og er synjað um heilbrigðisþjónustu á sama tíma og heilsu þeirra hrakar. Þessi meðferð fanga telst til stríðsglæpa og glæpa gegn mannúð. Skrifaðu undir ákall um að rússnesk yfirvöld bindi enda á þessa stríðsglæpi og glæpi gegn mannúð.
Haítí
Síaukið ofbeldi glæpagengja á Haítí bitnar verst á haítískum börnum. Þau eru svipt öruggu rými til að leika sér og læra og eru neydd til að alast upp í umhverfi þar sem ótti og óvissa ráða ríkjum. Vegna áskorana hjá haítískum yfirvöldum og aðgerðaleysis alþjóðasamfélagsins hefur neyðin aukist og skapað vítahring ofbeldis og vanrækslu. Skrifaðu undir ákall til haítískra yfirvalda og krefstu verndar fyrir börn á Haítí.
Bandaríkin
Frá því að Donald Trump tók við sem forseti Bandaríkjanna þann 20. janúar, hefur hann hrint í framkvæmd ómannúðlegri stefnu gegn innflytjendum og fólki í leit að öryggi sem flúið hefur neyð. Yfirvöld í Bandaríkjunum, undir stjórn Trump, hafa beitt grimmilegum aðferðum til að vekja ótta, aðskilja og handsama fjölskyldur ásamt því að herja á aðgerðasinna.
Ekvador
Stjórnvöld í Ekvador hafa ekki framfylgt dómsúrskurði sem féll í vil níu baráttustúlkna og ungra kvenna um að binda enda á notkun gasbruna í Amazon-skóginum. Gasbrunar brjóta á réttindum íbúa nærliggjandi svæða vegna mengunar sem þeir valda. Skrifaðu undir ákall og krefstu þess að forseti Ekvador hrindi af stað áætlun um að stöðva notkun gasbruna (sérstaklega þeirra sem staðsettir eru 5 km frá byggð) í samræmi við dómsúrskurð, verndi mannréttindi íbúa sem búa í grennd við gasbruna, stuðli að réttlátum orkuskiptum þar sem dregið verður smám saman úr notkun jarðefnaeldsneytis.
Alþjóðlegt
Ungir notendur lýsa TikTok sem skaðlegum og ávanabindandi miðli þar sem þeir eiga á hættu að verða háð miðlinum út af tillögum sem sérstaklega eru sniðnar að þeim. Börn og ungt fólk sem horfa á myndefni sem tengist geðheilsu á TikTok eru líklegri til að fá tillögur um að horfa á sífellt fleiri myndbönd sem fjalla um, fegra og jafnvel hvetja til þunglyndislegra hugsana, sjálfskaða og sjálfsvígs. Skrifaðu undir og krefstu þess að að TikTok banni á heimsvísu sérsniðnar auglýsingar sem beint er að ungum notendum, og sjái til þess að það sé val að hafa sérsníðaðar tillögur að myndefni á efnisveitunni í stað þess að það sé sjálfgefið.
Allt starf Amnesty International er fjármagnað og drifið áfram af einstaklingum eins og þér. Hvert framlag — hver aðgerð vegur þungt.
Styrktu & skrifaðu undir áköll með símanum
Einfalt og áhrifaríkt aðgerðanet
Vertu með í netákallinu, þar sem meðlimir fá tilkynningar í tölvupósti um alvarleg mannréttindarbrot sem krefjast tafarlausra viðbragða.
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu
