herör gegn tjáningarfrelsinu

Sakfelld fyrir að verja mannréttindi

Şebnem Korur Fincancı háskóla­kennari nýtur þess að vera með kött­unum sínum, elda og hlusta á tónlist þegar hún er heima hjá sér. Af tónskáldum er Beet­hoven í uppá­haldi.

Şebnem er sérfræð­ingur í rétt­ar­lækn­is­fræði og á alþjóða­vísu er hún þekkt fyrir störf sín til að stöðva pynd­ingar. Hún lagði sitt af mörkum við að þróa Istanbúl-bókunina sem leggur línurnar um hvernig eigi að rann­saka pynd­ingamál og handbók um kynferð­is­legt ofbeldi fyrir Alþjóða­heil­brigð­is­mála­stofn­unina. Fram til júní 2024 var hún í forsvari fyrir Lækna­félag Tyrk­lands. Şebnem hefur einnig lengi barist fyrir mann­rétt­indum fyrir almenning í Tyrklandi, þar á meðal tján­ing­ar­frelsinu.

Hún hefur sætt tilhæfu­lausum glæp­a­rann­sóknum, varð­haldi og lögsóknum af hálfu yfir­valda til að þagga niður í henni og stöðva hennar mikil­vægu störf. Í janúar 2023 var hún sakfelld fyrir „að búa til áróður fyrir hryðju­verka­samtök“ í kjölfar þess að hún kallaði eftir rann­sókn á ásök­unum um að tyrk­neski herinn notaði efna­vopn í Írak. Şebnem hefur áfrýjað dómnum en hún á yfir höfði sér tveggja ára fang­elsi verði honum ekki hnekkt.

Stjórn­völd hafa skorið upp herör gegn tján­ing­ar­frelsinu og sett takmark­anir á störf mann­rétt­inda­frömuða eins og Şebnem. Şebnem neitar að láta undan. Óhrædd horfist hún í augu við þær ógnanir sem hún stendur frammi fyrir: „Ég hef til þessa dags ekki lagt það í vana minn að bugta mig og beygja fyrir yfir­valdi.“

Krefstu þess að stjórn­völd í Tyrklandi hætti að misnota rétt­ar­kerfið gegn Şebnem Korur Fincancı.

Þau þurfa þína hjálp!

Þín undirskrift getur bjargað mannslífi

Suður-Afríka

Réttlæti fyrir þriggja ára dreng sem lést á leikskóla

Unecebo Mboteni, þriggja ára drengur, féll ofan í kamar á leikskóla sínum þann 18. apríl 2024 í austurhluta Cape-héraðs. Degi síðar lét hann lífið. Ári síðar hefur fjölskylda hans ekki fengið svör við því hvers vegna þessi harmleikur átti sér stað. Enginn hefur verið dreginn til ábyrgðar.

Mjanmar

20 ára fangelsi fyrir fréttaöflun um fellibyl

Fjölmiðlun er hættuleg starfsgrein í Mjanmar. Í kjölfar þess að fellibylurinn Mocha reið yfir landið í maí 2023 ferðaðist blaðaljósmyndarinn Sai Zaw Thaike til Rakine-héraðs til að greina frá eftirköstum fellibylsins en var handtekinn. Sai Zaw var síðan dæmdur í 20 ára fangelsi af herrétti í september 2023. Hann hefur mátt þola einangrunarvist og barsmíðar af hálfu starfsfólks fangelsisins.

Noregur

Samar berjast fyrir landi sínu og menningu

Ellinor Guttorm Utsi er samísk frumbyggjakona sem berst fyrir því að vernda ævaforna lífshætti samfélags hreindýrahirðingja í norðurhluta Noregs. Ráðgert er að reisa hundruð vindmylla á landsvæði Sama, sem ógnar beitilandi þeirra og menningu. Norsk stjórnvöld verða að virða rétt Sama til þátttöku í ákvarðanaferli sem hefur áhrif á landsvæði þeirra og lífsviðurværi.

Madagaskar

Neyddist til að flýja heimili sitt í kjölfar þurrka

Damisoa flúði ásamt fjölskyldu sinni hungursneyð í Androy-héraði í suðurhluta Madagaskar árið 2021 vegna þurrka á svæðinu. Í stað þess að eignast betra líf í Boeny í norðvesturhluta landsins eins og vonir stóðu til var þeim úthlutað bágbornum húsakosti á svæði sem stjórnvöld settu á laggirnar fyrir endurbúsetu fólks vegna þurrka. Þar er vatn af skornum skammti og hreinlætisaðstaða slæm.

Ekvador

Berjast gegn eyðileggingu af völdum gasbruna

Baráttustúlkur Amazon-skógarins berjast, ásamt samtökunum UDAPT og samvinnuhópi sem kallar sig Eliminen los Mecheros, Enciendan la Vida (Stöðvið gasbruna, tendrið líf), gegn eyðileggingu af völdum gasbruna. Þessi hópur ungra kvenna frá Ekvador sætir ofbeldisfullum hótunum vegna baráttu sinnar gegn loftslagsvánni. Árið 2021 úrskurðaði dómstóll í Ekvador að gasbruni bryti gegn mannréttindum og réttinum til heilnæms umhverfis og var stjórnvöldum fyrirskipað að stöðva notkun hans. Þrátt fyrir það logar hann víða enn.

Kambódía

Sakfelld fyrir umhverfisvernd

Baráttuhópurinn Móðir náttúra Kambódía (e. Mother Nature Cambodia) hefur barist ötullega fyrir umhverfisvernd frá árinu 2013. Allt frá árinu 2016 hafa yfirvöld ítrekað gert atlögu að hópnum með handtökum og saksóknum. Sex aðgerðasinnar hópsins voru dæmdir í sex til átta ára fangelsi í júní 2024. Einn þeirra flúði Kambódíu til að geta haldið starfi þeirra áfram en hinir fimm þurfa að þola erfiðar aðstæður í fangelsi.

Hondúras

Myrtur fyrir að vernda umhverfi sitt

Allt frá árinu 2015 lögðu Juan López og aðrir aðgerðasinnar frá Tocoa-héraði í norðurhluta Hondúras sig fram um að verja umhverfi sitt gegn námuvinnslu og orkuframleiðslu sem ógnuðu ám, skógum og þjóðgarði. Juan var skotinn til bana 14. september 2024 í bíl sínum á leið frá kirkju af grímuklæddum byssumanni. Meintur byssumaður og tveir grunaðir vitorðsmenn hafa verið ákærðir fyrir morð. Réttarhöldin hafa enn ekki farið fram.

Túnis

Í fangelsi fyrir gagnrýni

Sonia Dahmani er lögfræðingur sem hefur helgað líf sitt baráttunni fyrir mannréttindum. Öryggissveitir í Túnis handtóku hana í maí 2024 fyrir að tjá sig um málefni á borð við kynþáttafordóma. Sonia var sakfelld og dæmd til fangavistar á grundvelli tilhæfulausrar ákæru um að „dreifa fölskum fréttum“. Hún á yfir höfði sér allt að 20 ára fangavist og henni er haldið fanginni við ómannúðlegar aðstæður.