Íran
Skólastúlkur hafa verið í forystu mótmæla í Íran og sýnt hugrekki gegn kúgandi lögum um skyldunotkun höfuðslæða með því að taka af sér höfuðslæðuna. Réttur til menntunar, heilsu og lífs er í hættu hjá milljónum skólastúlkna vegna gasárása í írönskum stúlknaskólum. Þúsundir skólastúlkna hafa verið lagðar inn á sjúkrahús vegna gaseitrunar.
Yfirvöld hafa ekki rannsakað þessar árásir með viðeigandi hætti eða komið í veg fyrir þær. Þau segja einkenni stúlknanna ekki vera annað en „streita”, „spenna” og/eða „tilfinningasmit”, sem er hugtak notað til að lýsa félagslega samþykktri hugsun við smitandi veiru.
Eiturgasi hefur verið beitt gegn skólastúlkum á grunnskóla- og menntaskólastigi. Fyrstu tilkynningar um árásir með eiturgasi bárust frá stúlknaskóla í borginni Qom þann 30. nóvember 2022. Yfirvöld reyndu að kæfa fréttaflutning um árásina og bárust því ekki fréttir um hana fyrr en næsta árás átti sér stað í sama skóla, tveimur vikum síðar. Þar varð51 stúlkafyrir eitrun. Foreldrar sem fjölmiðlar tóku viðtöl við vegna seinni árásarinnar sögðu yfirvöld neita að birta skýrslu um eitranir úr fyrri árásinni eða hvaða gasi hefði verið beitt. Í fjölmiðlaviðtölum lýstu stúlkurnar, sem lagðar höfðu verið inn á sjúkrahús, einkennilegri gaslykt í skólanum og að í kjölfarið hafi þær fundið fyrir andateppu, doða, verkjum í fótum og erfiðleikum með gang.
Ríkisfjölmiðlar gáfu út að minnst 30 fjölskyldur hefðu lagt fram formlega kvörtun til saksóknara. Yfirvöld lýstu því yfir að búið væri að skipa rannsóknarteymi til að rannsaka árásirnar í Qom en engar niðurstöður hafa verið birtar opinberlega.
Síðan fyrstu tvær árásirnar áttu sér stað hefur þeim fjölgað gífurlega. Sjálfstæðir fjölmiðlar og mannréttindasamtök hafa greint frá meira en 300 aðskildum árásum á rúmlega 100 stúlknaskóla víðsvegar um Íran. Fjöldi árása átti sér stað 15.-17. apríl í fjölmörgum héruðum.
Á netinu hafa myndbönd verið í umferð sem sýna skólastúlkur í óhugnanlegum aðstæðum á skólalóðum þar sem þær hósta og eiga erfitt með andadrátt. Einnig eru til myndbönd frá sjúkrahúsum þar sem stórir hópar stúlkna þurfa læknisaðstoð. Í febrúar greindi sjálfstæður fjölmiðill frá andláti 11 ára stúlku vegna eiturárásar í öðrum skóla í Qom, en yfirvöld neita því og ríkisfjölmiðlar greindu frá því að dánarorsök hefði verið veirusýking í öndunarfærum og nýrnasjúkdómur. Fjölskylda 11 ára stúlkunnar hefur greint frá því í fjölmiðlum og samfélagsmiðlum að dánarorsök stúlkunnar hafi verið smitsjúkdómur og nýrnavandi. Írönsk yfirvöld þvinga oft fram opinberar yfirlýsingar og því óttast Amnesty International að fjölskyldumeðlimir hafi verið beittir harðræði til að þvinga fram áðurnefnda yfirlýsingu til samræmis við frásögn yfirvalda.
Skrifaðu undir og kallaðu eftir því að írönsk yfirvöld geri sjálfstæða, ítarlega og skilvirka rannsókn á eiturárásum gegn skólastúlkum og að einstaklingar sem eru ábyrgir fyrir árásunum verði sóttir til saka í sanngjörnum réttarhöldum án þess að dauðarefsingunni verði beitt.
Yfirvöld þurfa að tryggja stúlkum öruggan og jafnan aðgang að menntun og vernda þær fyrir hvers kyns ofbeldi. Auk þess verða yfirvöld að tryggja að alþjóðlegum sendinefndum og fulltrúum verði hleypt inn í Íran til að rannsaka þessar árásir.
Tengd frétt: Yfirvöld í Íran herja á tjáningarfrelsið meðal annars með pyndingum á börnum
Þín undirskrift getur bjargað mannslífi
Sádi-Arabía
Abdulrahman al-Sadhan, 41 árs starfsmaður Rauða hálfmánans (systurfélag Rauða krossins), var handtekinn af yfirvöldum á vinnustað sínum í Sádi-Arabíu þann 12. mars 2018. Hann var meðal annars ákærður fyrir „að undirbúa, geyma og senda út efni sem er skaðvænlegt fyrir allsherjarreglu og trúarleg gildi“ vegna háðsádeilu á Twitter.
Sádi-Arabía
Salma al-Shehab er 34 ára gömul baráttukona, fræðikona og tveggja barna móðir frá Sádi-Arabíu. Hún var ákærð vegna friðsamlegrar tjáningar á Twitter (nú X) til stuðnings réttindum kvenna. Hún var dæmd í 27 ára fangelsi ásamt 27 ára ferðabanni að lokinni afplánun. Yfirvöld í Sádi-Arabíu sýna enga miskunn gagnvart gagnrýni sama hversu meinlaus hún er.
Sádi-Arabía
Sérstakur sakamáladómstóll í Sádi-Arabíu dæmdi Mohammad bin Nasser al-Ghamdi, 55 ára kennara á eftirlaunum, til dauða þann 9. júlí 2023 fyrir friðsamlegar aðgerðir sínar á Twitter [nú X] og YouTube. Mohammad bin Nasser al-Ghamdi var dæmdur til dauða fyrir það eitt að nýta tjáningarfrelsið. Hann var aðeins með tíu fylgjendur á Twitter.
Sádi-Arabía
Yfirvöld í Sádi-Arabíu leggja allt kapp á að þagga niður í gagnrýnisröddum í landinu. Samfélagsmiðlafærsla þar sem kallað er eftir umbótum í mannréttindamálum eða yfirvöld gagnrýnd getur ein og sér leitt til ferðabanns, fangelsisvistar svo áratugum skiptir eða jafnvel dauðadóms.
Ekvador
Leonela Moncayo er umhverfissinni frá Amazon-skóginum í Ekvador og ein af níu stúlkum sem fóru í mál við stjórnvöld þar í landi og kröfðust lögbanns á gasbruna í nágrenni við heimili þeirra á þeim grundvelli að brotið sé á mannréttindum þeirra. Talið að öryggi stúlknanna níu og fjölskyldna þeirra sé í hættu.
Rússland
Aleksandra (Sasha) Skochilenko er tónlistar- og listakona frá Sankti Pétursborg í Rússlandi. Hún var ákærð á grundvelli ritskoðunarlaga og hlaut sjö ára dóm hinn 16. nóvember 2023. Henni er haldið við skelfilegar aðstæður og heilsu hennar hrakar ört. Skrifaðu undir ákallið og kallaðu eftir því að Rússland afnemi ritskoðunarlögin og leysi Aleksöndru skilyrðislaust úr haldi án tafar.
Rússland
Maria Ponomarenko er fjölmiðlakona og tveggja barna móðir sem sætir illri meðferð í fangelsi. Hún deildi skilaboðum á samskiptamiðlinum Telegram um sprengjuárás rússneskra hersveita á leikhús í Mariupol í mars 2022. Skrifaðu undir og kallaðu eftir því að rússnesk stjórnvöld leysi Mariu Ponomarenko skilyrðislaust úr haldi án tafar.
Rússland
Dmitry Skurikhin er verslunareigandi og aðgerðarsinni sem afplánar 18 mánaða dóm á fanganýlendu í Rússlandi fyrir brot á ritskoðunarlögum um hernað. Skrifaðu undir og kallaðu eftir því að rússnesk stjórnvöld leysi Dmitry Skurikhin skilyrðislaust úr haldi án tafar.
Rússland
Rússnesku ritskoðunarlögin brjóta gegn mannréttindum. Rússland verður að afnema þessi ósanngjörnu lög án tafar og leysa úr haldi öll þau sem eru fangelsuð fyrir að tjá skoðanir sínar gegn stríðinu. Sýnum fólki í Rússlandi samstöðu sem hefur þor til að mótmæla friðsamlega stríðinu gegn Úkraínu.
Kólumbía
Dag hvern hætta mannréttindafrömuðir lífi sínu í þágu mannréttinda í Kólumbíu. Vernda verður rétt þeirra til að tryggt sé að kólumbískt fólk geti lifað lífi sínu frjálst undan ofbeldi. Að berjast fyrir mannréttindum í Kólumbíu er afar hættulegt og mannréttindafrömuður er myrtur um það bil annan hvern dag. Skrifaðu undir og krefstu þess að kólumbísk stjórnvöld tryggi umfangsmiklar öryggisaðgerðir og verndi alla mannréttindafrömuði.
Alþjóðlegt
Ungir notendur lýsa TikTok sem skaðlegum og ávanabindandi miðli þar sem þeir eiga á hættu að verða háð miðlinum út af tillögum sem sérstaklega eru sniðnar að þeim. Börn og ungt fólk sem horfa á myndefni sem tengist geðheilsu á TikTok eru líklegri til að fá tillögur um að horfa á sífellt fleiri myndbönd sem fjalla um, fegra og jafnvel hvetja til þunglyndislegra hugsana, sjálfskaða og sjálfsvígs. Skrifaðu undir og krefstu þess að að TikTok banni á heimsvísu sérsniðnar auglýsingar sem beint er að ungum notendum, og sjái til þess að það sé val að hafa sérsníðaðar tillögur að myndefni á efnisveitunni í stað þess að það sé sjálfgefið.
Allt starf Amnesty International er fjármagnað og drifið áfram af einstaklingum eins og þér. Hvert framlag — hver aðgerð vegur þungt.
Styrktu & skrifaðu undir áköll með símanum
Einfalt og áhrifaríkt aðgerðanet
Vertu með í netákallinu, þar sem meðlimir fá tilkynningar í tölvupósti um alvarleg mannréttindarbrot sem krefjast tafarlausra viðbragða.
Þú ætlar að styðja og .
Skrifaðu undir og Amnesty á Íslandi sendir viðeigandi aðilum bréf í þínu nafni. Engar aðrar persónuupplýsingar en nafn þitt munu fylgja bréfinu á viðkomandi stjórnvöld.
Með því að skrifa undir málin samþykkir þú skilmála Íslandsdeildar Amnesty International um undirskriftir og persónuverndarstefnu
