Sádi-Arabía

Ellefu ára fangelsi fyrir að styðja réttindi kvenna

Síðustu ár hafa yfir­völd í Sádi-Arabíu haldið því fram að þau séu að vinna að umbótum á rétt­indum kvenna í konungs­ríkinu. Hin þrítuga Manahel al-Otaibi trúði því og hélt að hún gæti tjáð skoð­anir sínar frjáls­lega og klætt sig að vild. Nú sér hún fram á að sitja áratug í fang­elsi og að loforð stjórn­valda eru ekkert nema orðin tóm.

Áður en hún var hand­tekin var Manahel líkams­rækt­ar­kennari og hugrökk talskona fyrir rétt­indum kvenna. Hún notaði samfé­lags­miðla til að kalla eftir auknu frelsi kvenna í landi sínu. Manahel var hand­tekin 16. nóvember 2022 og ákærð fyrir að brjóta netör­ygg­islög þar sem hún studdi rétt­indi kvenna á Twitter (nú X) og fyrir að setja á Snapchat mynd af sér í versl­un­ar­mið­stöð án þess að klæðast abaya, hefð­bundnum kufli sem nær frá toppi til táar.

Máli hennar var vísað til dómstóls sem sérhæfir sig í málum gegn hryðju­verkum, svokallaðs sérstaks saka­mála­dóm­stóls sem er alræmdur fyrir ósann­gjörn rétt­ar­höld og harða dóma. Manahel var hinn 9. janúar 2024 dæmd í 11 ára fang­elsi fyrir „hryðju­verka­brot“ vegna tján­ingar hennar á samfé­lags­miðlum. Dómur var kveðinn upp í leyni og ekki opin­ber­aður fyrr en nokkrum vikum síðar.

Manahel tjáði fjöl­skyldu sinni að hún hefði verið barin af samfanga sínum í nóvember 2023. Í kjöl­farið voru henni meinuð samskipti við umheiminn og gat því ekki átt í samskiptum við neinn. Í apríl 2024 gat Manahel loks hringt í fjöl­skyldu sína og virtist hún í uppnámi. Hún sagði að sér hefði verið haldið í einangrun og hún hefði aftur mátt þola grófar barsmíðar, sem leiddi til fótbrots sem var ekki meðhöndlað.

Krefstu þess að stjórn­völd í Sádi-Arabíu leysi Manahel al-Otaibi úr haldi.

Þau þurfa þína hjálp!

Þín undirskrift getur bjargað mannslífi

Suður-Afríka

Réttlæti fyrir þriggja ára dreng sem lést á leikskóla

Unecebo Mboteni, þriggja ára drengur, féll ofan í kamar á leikskóla sínum þann 18. apríl 2024 í austurhluta Cape-héraðs. Degi síðar lét hann lífið. Ári síðar hefur fjölskylda hans ekki fengið svör við því hvers vegna þessi harmleikur átti sér stað. Enginn hefur verið dreginn til ábyrgðar.

Mjanmar

20 ára fangelsi fyrir fréttaöflun um fellibyl

Fjölmiðlun er hættuleg starfsgrein í Mjanmar. Í kjölfar þess að fellibylurinn Mocha reið yfir landið í maí 2023 ferðaðist blaðaljósmyndarinn Sai Zaw Thaike til Rakine-héraðs til að greina frá eftirköstum fellibylsins en var handtekinn. Sai Zaw var síðan dæmdur í 20 ára fangelsi af herrétti í september 2023. Hann hefur mátt þola einangrunarvist og barsmíðar af hálfu starfsfólks fangelsisins.

Noregur

Samar berjast fyrir landi sínu og menningu

Ellinor Guttorm Utsi er samísk frumbyggjakona sem berst fyrir því að vernda ævaforna lífshætti samfélags hreindýrahirðingja í norðurhluta Noregs. Ráðgert er að reisa hundruð vindmylla á landsvæði Sama, sem ógnar beitilandi þeirra og menningu. Norsk stjórnvöld verða að virða rétt Sama til þátttöku í ákvarðanaferli sem hefur áhrif á landsvæði þeirra og lífsviðurværi.

Madagaskar

Neyddist til að flýja heimili sitt í kjölfar þurrka

Damisoa flúði ásamt fjölskyldu sinni hungursneyð í Androy-héraði í suðurhluta Madagaskar árið 2021 vegna þurrka á svæðinu. Í stað þess að eignast betra líf í Boeny í norðvesturhluta landsins eins og vonir stóðu til var þeim úthlutað bágbornum húsakosti á svæði sem stjórnvöld settu á laggirnar fyrir endurbúsetu fólks vegna þurrka. Þar er vatn af skornum skammti og hreinlætisaðstaða slæm.

Ekvador

Berjast gegn eyðileggingu af völdum gasbruna

Baráttustúlkur Amazon-skógarins berjast, ásamt samtökunum UDAPT og samvinnuhópi sem kallar sig Eliminen los Mecheros, Enciendan la Vida (Stöðvið gasbruna, tendrið líf), gegn eyðileggingu af völdum gasbruna. Þessi hópur ungra kvenna frá Ekvador sætir ofbeldisfullum hótunum vegna baráttu sinnar gegn loftslagsvánni. Árið 2021 úrskurðaði dómstóll í Ekvador að gasbruni bryti gegn mannréttindum og réttinum til heilnæms umhverfis og var stjórnvöldum fyrirskipað að stöðva notkun hans. Þrátt fyrir það logar hann víða enn.

Kambódía

Sakfelld fyrir umhverfisvernd

Baráttuhópurinn Móðir náttúra Kambódía (e. Mother Nature Cambodia) hefur barist ötullega fyrir umhverfisvernd frá árinu 2013. Allt frá árinu 2016 hafa yfirvöld ítrekað gert atlögu að hópnum með handtökum og saksóknum. Sex aðgerðasinnar hópsins voru dæmdir í sex til átta ára fangelsi í júní 2024. Einn þeirra flúði Kambódíu til að geta haldið starfi þeirra áfram en hinir fimm þurfa að þola erfiðar aðstæður í fangelsi.

Hondúras

Myrtur fyrir að vernda umhverfi sitt

Allt frá árinu 2015 lögðu Juan López og aðrir aðgerðasinnar frá Tocoa-héraði í norðurhluta Hondúras sig fram um að verja umhverfi sitt gegn námuvinnslu og orkuframleiðslu sem ógnuðu ám, skógum og þjóðgarði. Juan var skotinn til bana 14. september 2024 í bíl sínum á leið frá kirkju af grímuklæddum byssumanni. Meintur byssumaður og tveir grunaðir vitorðsmenn hafa verið ákærðir fyrir morð. Réttarhöldin hafa enn ekki farið fram.

Túnis

Fangelsuð fyrir gagnrýni

Sonia Dahmani er lögfræðingur sem hefur helgað líf sitt baráttunni fyrir mannréttindum. Öryggissveitir í Túnis handtóku hana í maí 2024 fyrir að tjá sig um málefni á borð við kynþáttafordóma. Sonia var sakfelld og dæmd til fangavistar á grundvelli tilhæfulausrar ákæru um að „dreifa fölskum fréttum“. Sonia var leyst úr haldi með skilyrðum þann 27. nóvember 2025 en hún sætir enn rannsóknum sem eru af pólitískum meiði. Hún á yfir höfði sér margra ára fangelsi fyrir að tjá sig um óréttlæti.